Tuesday, June 24, 2025

TRUYỆN DỊCH CỦA ĐHL- TÂM SỰ ĐOÀN DI DÂN

 

 

 



                            ***


    Đoàn xe của người dân phiêu bạt từ bên mép đường bò lên mặt xa lộ lớn xuyên bang để tiếp tục cuộc di dân về miền Tây. Ban ngày họ hối hả vội vàng chẳng khác gì đàn bọ bay về  hướng đó. Khi bóng tối bao trùm họ tụm lại với nhau lại cũng giống một đàn bọ đang tập trung về ổ hay tập trung tìm nguồn nước. Lý do là họ quá cô đơn và rối loạn, do phải ra đi cùng với nỗi buồn, lo, thua cuộc;  họ ra đi  từ sức hấp dẫn của những huy hoàng nơi họ sắp tới. Từ đó họ vội vàng truyền miệng, sẻ chia nhau những gì trong đời sống, cho nhau từng miếng ăn để hi vọng tới cho được một miền đất mới xa xăm.


    Một gia đình vừa dựng lều tạm nghỉ gần một con suối lại có ngay một gia đình tới cắm trại gần đó ngõ hầu hợp tác, rồi sẽ có thêm một gia đình thứ ba nữa do hai gia đình kia đã tiên phong dựng trước nơi này do họ biết nơi dựng lều này rất tốt. Cho đến khi mặt trời xế bóng, nơi này có tới hai chục gia đình cùng xe cộ tập trung lại rồi.


    Chuyện lạ sẽ xảy ra vào chiều đó: hai mươi gia đình là một nhà, tất cả con trẻ đều trở thành con cái một nhà. Sự mất mát nơi ăn chốn ở nay là sự mất mát chung nhau, và cái giấc mơ “hoàng kim” của một miền tây trước mắt đang trở thành giấc mơ chung.


     Nếu một em bé trong đoàn bị bệnh sẽ gieo nỗi tuyệt vọng chung tới mọi con tim của cả hai chục gia đình đó, cả trăm con người. Nếu có đứa trẻ  sơ sinh nào đó chào đời dưới mái lều đó, cả trăm con người cùng lúc im lặng, nín thở, lo âu suốt đêm. Một niềm vui mừng hớn hở sẽ bùng phát cùng chung lúc trời vừa sáng. Gia đình vừa qua một đêm trong nỗi lo âu sợ hãi đó sẽ tìm lại những đền bù từ cháu bé mới ra đời. Tối đến, họ sẽ cùng nhau ngồi bên đống lửa. Hai mươi gia đình là một. Họ kết đoàn thành một khối qua từng buổi chiều và từng đêm như thế. Cái đàn ghi ta bó kỹ trong tấm mền, được lấy ra; được đàn, được hát- những bài hát quen thuộc mà mọi người từng hát nhiều đêm. Đàn ông hát lời, còn đàn bà thì ngâm nga ậm ừ theo điệu nhạc.


    Mỗi một đêm về người ta tạo thêm một thế giới khác với đồ đạc, bạn, thù đủ chuyện; một thế giới tạo lập thêm từ những đứa khoác lác, những tên hèn nhát, hay mấy người kẻ im lìm khiêm tốn, cùng mấy người hảo tâm tốt bụng. Mối liên hệ từng đêm như vậy lại tạo thêm một thế giới lạ lùng cho đến khi sáng dậy cái thế giới đó lại bị lại tan hoang đi chẳng khác gì đám xiệc.


    Lúc đầu cái thế giới của mọi gia đình đó  ai cũng  rụt rè, chậm chạp trong việc xây, dẹp lều trại, dần dà họ quen công việc đó và thạo việc. Họ bầu lên người cầm đầu rồi nảy sinh luật lệ, cùng quy tắc. Thế giới lập nên kia càng di chuyển về hướng tây càng tinh vi cùng hoàn thiện hơn do người xây ra nó càng lúc càng kinh qua trong quá trình kiến tạo từng ngày.


    Mọi thứ quyền đều được mọi nhà công nhận- quyền tư riêng trong lều; quyền giữ những gì  đen tối của quá khứ họ trong lòng; quyền được nói và quyền được nghe; quyền từ chối hay chấp nhận giúp đỡ, cũng như quyền ngỏ ý hay từ chối giúp đỡ; quyền tán tỉnh của con trai hay quyền được tán của con gái; quyền được ăn lúc đói  hay quyền của thai phụ cũng như kẻ ốm đau được ưu tiên vượt lên mọi quyền khác. Mọi gia đình này tuy không ai nói cho nhưng đều học được rằng, có nhiều thứ quyền quái dị phải bị dẹp bỏ: đó là quyền ồn ào khi toàn các lều đã ngủ, quyền dụ dỗ người ta để hãm hiếp, quyền ngoại tình hay ăn trộm cùng sát nhân. Tất cả thứ quyền quái dị đó phải bị nghiền nát do cái thế giới nhỏ bé đó không thể nào tồn tại qua một đêm thôi giá như cho các quyền như thế vẫn hiện hữu.




Rồi khi những thế giới như vậy dịch chuyển về hướng tây, dầu không ai nói với những gia đình đó,  những điều lệ đó sẽ hóa thành luật pháp.   Sẽ trái pháp luật nếu  ngu dại bén mảng gần các trại đó; cũng trái pháp luật nếu lỡ dại lân la vào nước uống dù bất cứ với lý do gì; cũng trái pháp luật nếu ta ăn đồ ăn ngon, bổ dưỡng gần kẻ đói khát trừ phi người ta xin bạn.


    Pháp luật đó còn đi kèm với trừng phạt—và chỉ có hai loại trừng phạt—một loại trừng phạt nhanh và một loại trừng phạt bằng đoạn đường phải chiến đấu gian khổ đến chết người hay có thể hiểu đó là lưu đày; mà lưu đày là sự trừng phạt ghê gớm nhất. Lúc này, nếu ai đó đã phạm luật thì xem như tên tuổi và khuôn mặt của họ sẽ theo họ suốt đời. Kẻ này sẽ không còn một chỗ dung thân trong bất cứ nơi nào, dù họ có xây dựng được gì bất cứ nơi đâu.


    Trong thế giới này, khi người ta quan niệm hạnh kiểm xã hội là những gì cố định và cứng nhắc, đó là lúc họ bắt con người phải nói “Chào buổi sáng” lúc cần thiết để khi ở lại gã ta sẽ có được đàn bà sẵn lòng với gã rồi nếu làm cha cùng bảo vệ những đứa con của nàng. Nhưng người đàn ông không thể mỗi đêm mỗi bà, nếu làm thế tất nhiên sẽ phá hoại thế giới này.


    Nhiều gia đình di cư về hướng tây, kỹ thuật kiến dựng thế giới này tiến bộ từng ngày để họ được an toàn trong thế giới của họ; thứ hình thức này phải cố định cho từng gia đình hành xử luật lệ từ đó biết được họ sẽ sống yên nhờ vào luật lệ này.


    Từng bước tiến bộ hơn thêm khi họ có chính phủ cho thế giới đó, có lãnh đạo gồm những lão niên. Người thông minh khám phá ra rằng từng trại đang cần thứ thông minh của gã; một đứa ngu không bao giờ thay đổi được gì trong thế giới này do từ cái ngu của hắn. Những đêm dài như thế sẽ phát triển thêm một dạng bảo hiểm. Người có thức ăn sẽ nuôi một người đói, làm như thế gã sẽ bảo đảm chống lạ sự đói khát. Có hài nhi nào qua đời sẽ có một xâu đồng tiền bạc đặt tại cánh cửa, do trẻ sơ sinh đáng được chôn cất tử tế, lý do cuộc đời em bé chưa có mảy may gì cả. Người già thì có thể chôn cất ở nơi dành cho kẻ bần cùng, xa lạ chứ không bao giờ dành cho trẻ sơ sinh được.


    Vật chất kiến tạo nên thế giới đó có nước và bờ sông, có dòng suối cả, có con khe con thậm chí có cả vòi nước không có người canh giữ. Còn có những khoảnh đất bằng phẳng cần để dựng lều, một ít củi để làm nên bếp lửa. Có một nơi đổ rác không xa quá, nơi đó lại cần có một ít dụng cụ--vài mặt lò cùng lá chắn lửa, vài cái lon vừa để nấu cũng như dùng để ăn. Cái thế giới đó xây xong trong buổi chiều. Khi người ta từ xa lộ đổ lại, lều trại dựng lên từ con tim và khối óc.


    Sáng đến lều trại đều hạ xuống, các tấm bạt dày đều cuốn lại, cọc lều cột chặt từng bó cột theo thành xe, giường ngủ đặt lại trong xe,  nồi song đặt lại đúng nơi. Những gia đình đó tiếp tục đi về hướng tây. Kỹ thuật xây dựng vừa chiều hôm trước, nay tiếp tục tháo ra khi ánh bình minh vừa hé; tất cả phải chính xác không xê dịch, để cho các mái lều cuốn lại vào đúng một nơi, song chảo đếm xong bỏ vào thùng. Rồi khi đám xe bò về hướng tây, mỗi thành viên của gia đình càng lớn thêm trong vai vế và nhiệm vụ thích hợp của mình;  để mỗi thành viên, dù già hoặc trẻ, có được một chỗ trong xe; rồi những buổi chiều nóng bức mệt mỏi khi đoàn xe vào được vị trí dựng trại rồi ai nấy đều biết bổn phận mà làm chẳng cần ai chỉ bảo. Trẻ con đi lượm củi, xách nước; đàn ông dựng lều và đặt giường; đàn bà lo nấu món tối và chăm coi khi gia đình đang ăn. Tất cả đều làm việc mình chẳng ai chỉ huy.


    Những gia đình, có nghĩa là từng đơn vị có một thứ ranh giới của một mái nhà vào ban đêm, một nông trại vào ban ngày, sẽ thay đổi ranh giới kia. Dưới ánh nắng nóng bức kéo dài, họ phải im lặng chịu đựng trong xe khi di chuyển chậm chạp về hướng tây; rồi đêm về họ sẽ kết hợp với bất cứ nhóm nào họ thấy.


    Điều đó đã thay đổi đời sống xã hội của họ---thay đổi toàn bộ thứ vũ trụ trong đó chỉ có đàn ông có thể thay đổi. Họ không còn là nông dân mà là di dân. Từ đó tư tưởng, kế hoạch, những cái nhìn chằm chặp trong câm nín từng thấy trong cánh đồng nay đã vượt ra ngoài xa lộ những khoảng xa diệu vợi để đi về miền Tây. Con người đó trí óc từng bị ràng buộc với chuyện của từng mẫu đất nay phải sống với từng dặm đường bê tông chật hẹp. Cùng từ đó những ý nghĩ cùng lo toan không còn là chuyện mưa, gió, bụi hay được mất của thu hoạch nữa. Mắt họ giờ chú ý vào bánh xe hơi, tai lắng nghe thật kỹ tiếng động của máy xe, trí óc phải tính toán với chuyện dầu, xăng, lớp lốp ngăn giữa không khí trong bánh xe và mặt đường ra sao?


    Rồi tấm bi kịch từ hộp số xe ập đến. Thức ăn trên lửa cả buổi chiều không có nước. Phải cần có sức để tiếp tục cuộc đi, rất cần tinh thần để tiếp nối cuộc hành trình. Ý muốn về hướng tây đang thôi thúc họ vượt bao nỗi sợ nắng hạn thiêu mình hay lũ quét dọc đường, tất cả đều không thể níu chân họ đang cố sức lê lết về hướng tây.


    Từng lần cắm trại đều y thế--rồi cứ một lần như thế cuộc hành trình sẽ dần thu ngắn lại. Có nhiều gia đình đã vượt qua hoảng loạn dọc đường, lái xe đêm, ngày. Họ dừng và ngủ trong xe, cùng nhắm về hướng Tây; từng khoảnh khắc như muốn bay cho nhanh trên đường. Lòng ước ao và ham muốn vĩ đại đó đã hằn sâu lên nhiều khuôn mặt dẫn đưa họ lái về hướng tây, ép cho được cụm máy đang kêu than rệu rã trên đường làm theo ý muốn của mình...


    Rồi mặt trời lặn, những gia đình đó lại tiếp tục có một đời sống mới về đêm—đó là thời gian tìm chỗ dừng chân tạm nghỉ. Vài mái lều đã dựng trước. Thấy một số lều dựng lên, chiếc xe vội  tạt qua mé lộ. Người ta ân cần lịch sự tiếp đón nhau. Người đàn ông, chủ gia đình ló đầu ra cửa xe:

-       -Chúng tôi có thể dừng tạm nghỉ ở đây chăng ông bạn?

-       -Sao không? Chắc chắn là được thôi, rất hân hạnh. Các bạn từ Tiểu Bang nào vậy?

-       Từ Arkansas đi một mạch tới đây đó bạn à.

-       Đằng kia kìa, cái lều thứ tư đó, họ từ Arkansas đó bạn.

-       Thật vậy sao?

Rồi một câu hỏi cần thiết khác:

-Còn nước có không?

-Ồ, tuy uống không ngon lắm nhưng khá nhiều đó bạn.

-Tốt quá, cám ơn ông bạn nhé.

- Không dám, đừng nói chuyện cám ơn làm chi.


    Người ta ân cần tử tế với nhau như thế. Chiếc xe chồm trên mặt đất hướng về phía cái lều cuối, dừng lại. Một số người mệt mỏi trèo ra khỏi xe, những tấm thân cứng đơ đau nhừ. Rồi thêm một tấm lều mới căng lên; mấy đứa trẻ vội tìm nước, mấy đứa anh thì lo vơ củi. Ngọn lửa nhóm lên, món ăn tối được bỏ vào nước nấu hay chiên. Vài người tới trước mon men lại làm quen, họ hỏi nhau từ tiểu bang nào? Vài người bạn hay bà con nhận ra nhau.


-Oklahoma hả? Quận nào?

-Cherokee.

-Sao, tôi có bà con ở đó. Bạn biết gia đình Allens không? Gia đình Allens ở Cherokee. Bạn biết gia đình Willises không?

-Sao không? Biết chớ.


    Cứ thế một đơn vị mới hình thành. Hoàng hôn buông xuống, nhưng gia đình mới tới đã dựng xong lều trước khi màn đêm thực sự bao trùm. Có một ý nghĩa mới hơn đang đến với mọi gia đình lúc này-  họ biết mọi nhà đều là NGƯỜI DÂN LƯƠNG HẢO.


                                    ***




    Cả đời ta biết rõ gia đình Allens. Simon Allen và cha của Simon gặp rắc rối với người vợ trước. Bà ta là gốc dân Cherokee. Bà khoan thai rỉ rả chẳng khác gì… con ngựa con đen.


 Simon con, cậu ta lấy con gái nhà Rudolph, phải chăng? Đó là điều ta nghĩ. Họ về sống ở quận Enid và làm ăn tốt—thật sự tốt. Chỉ có gia đình Allen là thành công chưa ai từng có, gia đình này từng có nhà chứa xe.


    Trẻ em đi kiếm củi và xách nước, chúng e ngại bước rón rén, cẩn thận len qua mấy mái lều. Mấy em gắng làm quen với cử chỉ chào nhau khá phức tạp. Có cậu bé dừng lại cạnh một cậu  bé khác sau khi chăm chú nhìn một viên đá xong lượm lên săm soi kỹ lưỡng. Cậu ta nhổ nước bọt chùi kỹ viên đá, xong  nhìn thật kỹ lần nữa mới đưa qua đứa bạn cùng xem...


-Bạn được gì thế?

-Chẳng gì cả tình cờ được viên đá này thôi.

-Ô, thế sao, bạn nhìn chăm chú như có gì trong đó vậy hả?

-Mình nghĩ có vàng trong đá này.

-Sao bạn biết? Vàng sao chẳng giống vàng? chỉ một màu đen của viên đá thường thôi?

-Chắc thế, ai cũng biết vậy mà.

-Mình dám cá ai nói vàng là người ngu, bạn cũng nghi nó có vàng hả?

-Không phải vậy đâu.  Ba mình tìm ra chán khối vàng, ông dạy mình cách thức nhìn viên đá như thế nào mà.

-Bạn gắng làm sao nhặt cho ra một viên đá có vàng thật lớn xem nào?

-Nói sao? Mình làm sao nhặt cho ra cục vàng “chó đẻ” lớn như bạn nói được?! nhỏ như viên kẹo chắc bạn cũng chưa bao giờ gặp, huống gì?

-Mình chẳng muốn thề thốt làm gì, nhưng dù sao mình phải thề rằng chưa bao giờ có được như bạn nói cả.

-Mình cũng thế, thôi tới suối kiếm nước đi!

***  


  Mấy thiếu nữ lại tìm nhau, thẹn thùng nói về mấy  lời bàn tán sắc đẹp của các nàng. Mấy nàng còn thổ lộ ước muốn thầm kín trong lòng cho ngày mai nữa. Nhóm đàn bà phải lo nấu nướng, bận rộn trên bếp lửa. Họ phải hối hả nấu cho xong món ăn nào đó phục vụ cho mấy cái bụng xép lẹp của gia đình— Món thịt heo dành cho nhà nào có khá tiền, đã là thịt heo thì phải đi kèm với khoai tây và hành. Món bánh bít- quy làm từ lò nướng Hòa Lan, bánh bột bắp, dùng kèm với nhiều nước sốt rải trên mặt. Thị sườn, thịt băm dùng xong còn có một lon nước trà đen đậm, chát. Nhà nào đồng tiền hạn hẹp, chỉ có bánh bột chiên. Bánh bột chiên giòn cùng một chút nước gì đó màu nâu chan lên trên là xong.


    Những gia đình giàu có, có thể họ khá dại dột dùng tiền lúc này để ăn mấy thứ hạng sang, các thứ đậu, đào đóng hộp, mỳ hay bánh ngọt đóng gói. Nhưng họ biết, họ phải ăn kín đáo trong lều thôi, do ăn công khai những thức ngon như thế thật không đẹp chút nào. Bởi sao? Ngay cả lũ trẻ con khi miệng nó ăn bánh nướng nhưng mũi chúng ngửi được món đậu hầm đâu đó bốc lên chúng sẽ buồn tủi vô cùng.

Buổi ăn tối đã xong, chén dĩa rửa rồi thì bóng tối vừa bao trùm tất cả. Lúc này nhóm đàn ông lại ngồi chồm hổm bên ngoài trò chuyện. Họ nhắc lại chuyện đất đai vừa bỏ lại đằng sau.


-Ta chẳng biết những gì sắp đến?


    Đó là điều họ thường nói đến. Đất nước này bị chiếm đoạt hết rồi. Đất nước đó dù có lại dù chúng ta không còn trở về chốn cũ.


Họ lại nói- có thể chúng ta đã phạm tội nào đó mà chúng ta chẳng hề hay biết.

Bạn bè nói với ta, nhóm cầm đầu trong đoàn vừa lập này cho rằng họ chẳng làm gì chúng ta cả do đây là thứ chính phủ thân hữu. Gã còn nói, nếu bạn vượt qua ranh giới nào đó lúc này chính phủ này chẳng nuốt chửng một ai. Chẳng cần thử thách thứ chính phủ này làm gì. Bữa tối vừa rồi cũng chẳng vượt qua ranh giới nào. Dù có ai cố đào bới không ngơi một cái rãnh thật sâu rồi chạy lanh quanh tất cả đều có đấng Jesus Christ chứng minh trong lòng.


    Họ trìu mến kể lại chuyện nhà cửa: căn nhà thân thương dưới chân cái cối xay gió. Nhờ ơn một nơi đã từng cho họ sữa làm kem còn cả dưa hấu ngọt ngào. Nửa trưa nóng bức bạn mong một nơi nghỉ ngơi mát mẻ ư, thì hãy vào nhà xong cắt ra một trái dưa hấu, nước chảy ròng ròng, ôi mát mẻ làm sao.


    Họ còn kể cho nhau về nhiều chuyện buồn đời họ: Có người em tên là Charley, tóc vàng quăn như râu bắp, nó đã trưởng thành, chơi đàn acordion rất hay. Có một ngày kia thật bi thảm đến với nó, khi đi san luống cày. Ôi, có tiếng vo vo của rắn rung chuông, đàn ngựa bỏ chạy rồi cái bừa đã cày lên Charley. Lạy Chúa Toàn năng,  những mũi cày, lại bừa lên bụng ruột, và kéo phăng khuôn mặt cậu ta.


    Họ bàn về tương lai: băn khoăn lo lắng hình ảnh nơi đến ra sao?


Ồ, công việc hái trái cây quá tốt. Ta thấy họ đang cần và khấm khá lắm, vườn hồ đào và dâu lại quá gần nhau- gần như "đít đến gáy" chú lừa vậy. Lại có chóp núi tuyết phủ trắng xóa xa xa. Một phong cảnh trông đẹp làm sao.


    Nếu chúng ta có ngay công việc ở đó thì quả là tốt đẹp. Mùa Đông không còn lo chuyện lạnh, con nít đi học không còn chết cóng người. Đám trẻ nào không đi tới trường được, ta có thể dạy do ta biết chữ nhưng bạn làm thế thì chẳng hay chút nào.


                                  *** 




    Trước lều có một gã đem ra cây đàn ghi-ta. Gã ngồi trên cái thùng rồi dạo đàn, mọi người từ các lều nghe đàn từ từ lần tới gần gã. Phần nhiều đàn ông đều biết chơi ghi-ta, nhưng người này xem chừng là dân gảy đàn điệu nghệ hơn. Thế đó, bạn có thể gã dạo những hợp âm sâu sắc, có lúc từng giai điệu y những bước chân nhỏ bé lướt trên từng sợi dây đàn. Cũng có lúc mấy ngón tay thô cứng kia lại biết diễu hành trên mọi phím đàn. Tiếng đàn càng hấp dẫn mọi người tiến gần với gã cho đến khi cái vòng người kia chật cứng, rồi gã hát:


-Mười xu bông và bốn mươi xu thịt …


    Rồi cái vòng người kia nho nhỏ hát theo gã.


        -Hỡi các em gái, sao các em nỡ cắt tóc đi?


    Rồi cả vòng người kia tiếp tục hát theo. Tiếng gã như than như khóc, “Ta đang rời xa Miền Texas Xa Xưa” bài hát nổi tiếng đó ngày xưa hát bằng tiếng thổ dân Da Đỏ, từng hát trước khi người Tây Ban Nha đến đó.


    Giờ thì mọi người kết hợp với nhau thành một thứ, một đơn vị. Rồi trong bóng tối các đôi mắt đều trầm mặc, hướng nội. Tâm trí họ để dành chuyện vui chơi vào dịp khác cốt làm sao để các nỗi buồn cùng được ngơi nghỉ, ngủ yên. Gã đàn ghi-ta lại hát bài “ Những Màu Xanh của Nhà Tù McAlester” và một bài khác dành cho người già, bài “Jesus Gọi Ta Về Phía Người”.


    Trẻ con thiu thỉu ngủ gật theo tiếng nhạc, chúng bèn mò vào trong lều. Ngoài kia tiếng hát đang đưa đám người dần dà vào giấc mơ êm đềm. Chợt gã buông đàn đứng dậy, ngáp dài:


-Thôi Chào các bạn, chúc ngủ ngon nhé!


    Mọi người thì thầm:


                -Chúc ông bạn ngủ ngon!


    Ai cũng mong gã lo cầm cây đàn cất đi, cây đàn  lúc này chẳng khác gì của quý. Mọi người tìm giấc ngủ, khu lều chìm trong yên lặng. Có tiếng cú kêu đêm, xa xa tiếng sói hoang tru lên từng hồi, vài con chồn hôi đang mò tìm thức ăn rơi rớt trong bóng tối—thứ chồn hôi đuôi bông, chúng đã tinh lại còn tự phụ chẳng sợ thứ gì trong đêm đen cả.




    Đêm dài qua đi, ánh bình minh từ từ hé dạng, đàn bà lo bước ra lều, nhóm lửa, lo đun cà phê. Đám đàn  ông tiếp tục lòn ra sau, thầm thì nói chuyện với nhau khi ánh sáng ban mai ló dần:


-Khi các bạn vượt  Sông Colorado, người ta nói chúng ta sẽ qua sa mạc. Rất mong chúng ta gặp lại nhau và không ai bị mắc kẹt tại đó. Các bạn nhớ mang nhiều nước phòng lỡ khi kẹt giữa sa mạc nhé.


-Ta chắc phải lái  xe xuyên đêm.


-Ta cũng thế: nó là cuộc sống của chúng ta mong Jesus giúp bạn.


    Mọi nhà ăn nhanh, rửa sạch dĩa chén. Lều trại đều dẹp xuống. Họ hối hả lên đường. Cho đến khi mặt trời vừa ló dạng, bãi đất dựng trại nay chỉ còn bãi trống không, chỉ còn một ít rác rưởi do đám người bỏ lại.


Dọc theo xa lộ, đoàn xe của di dân giống một đám bọ đang bò theo con đường bê tông chật hẹp, tất cả cùng nhau tiến về phía trước./.


John E. Steinbeck 1939 (The Grapes of Wrath)

Sunday, June 22, 2025

HOA KỲ KHÔNG THỂ LIỀU LĨNH "MỞ CÁI HỘP PANDORA" TRONG CHÍNH TRỊ MÃI

 SỰ KIỆN 9/11 VÀ SAI LẦM KHI MỸ GIẾT SADAM HUSEIN 


trong thông điệp Quốc Dân vào 2002 TT Bush nói ...“Iraq tiếp tục bày tỏ sự thù địch của mình đối với Hoa Kỳ và ủng hộ khủng bố,”


sau khi chiếm Iraq không có vũ khí tàn phá hàng loạt nào được tìm ra ngoài đạn dược

A U.S. soldier of the 3rd Brigade, 66th Regiment, of the 4th Infantry Division guards an underground ammunition storage bunker near Tikrit, Iraq, on Sept. 1, 2003. U.S. forces found ample supplies of conventional weapons such as these, but no weapons of mass destruction.Arko Datta / Reuters file


chào bạn đọc của ĐHL


    Cuộc tấn công của khủng bố Hồi Giáo vào ngày 11 tháng 9 năm 2001 đánh vào nước Mỹ từ đó đã định hình chính sách ngoại giao của Hoa Kỳ. Đánh tan được sức lực khủng bố Al-Qaeda và lật đổ chế độ Taliban tại A Phú Hãn,  với khí thế sôi sục của người dân Mỹ sau vụ khủng bố nên đa số đều tin rằng Sadam Husein đang "sở hữu vũ khí giết người hàng loạt"  và thế là Sadam Husein bị treo cổ và thế lực Hồi Giáo Suni bị sụp đổ tại Iraq nhưng TT Bush chẳng tìm ra chứng cớ Sadam Husein đang có trong tay vũ  khí giết người hàng loạt hạt nhân và hóa học vi trùng học nào? 

People run alongside a U.S. Air Force C-17 transport plane as it moves down a runway of the Kabul airport on Monday.

2021 Cảnh hỗn loạn khi người Mỹ rút khỏi A Phú Hãn:  Người dân chạy theo phi cơ C-17 theo đường băng do họ sợ hãi thế lực Taliban cầm quyền trở lại 


    Tổn thất của Hoa Kỳ sau vụ khủng bố 9/11 với 3000 sinh mạng bị thảm sát nhiều nhất là  từ Tòa Tháp Đôi (WTC)  tiếp đến là cuộc tổn thất do cuộc chiến tiếp theo đánh vào A Phú Hãn và Iraq làm gần 4000 sinh mạng của thanh niên Mỹ hi sinh cùng trên 4 trillions USD tốn phí và sau hơn 20 năm sa vào vũng lầy A phú Hãn và Iraq người Mỹ lại rút quân trong hỗn loạn. Sự cay đắng đó còn sâu đậm thêm khi chế độ thần quyền Taliban lại tiếp tục sống dậy cùng cai trị lại A Phú Hãn sau khi Mỹ phải điều đình với chính phe đó. 

    Cái đáng nói là Iran phe Shia từng là kẻ thù của Sadam Husein cầm đầu Sunni, nhưng TT George W. Bush làm 'không công' cho kẻ thù Iran lại treo cổ giùm người đồng minh này và đưa phe Hồi Giáo Shia tại Iran làm chủ lại tại Iraq một thời phe sunni thống trị dưới bàn tay Sadam Husein. Hoa kỳ từng cùng Iraq đánh với Iran vào năm 1987-1988 lúc đó Hải Quân Mỹ từng giúp Saddam Hussein hộ tống các tàu chở dầu cho Iraq. Cuộc chiến với Iran không thể là giả định mà vấn đề là tìm lý do. Vào thời điểm này Iraq dưới sự cai trị của Saddam và hệ phái Sunni hàng đầu trong xã hội tức nhiên là cùng phía với Arab Saudi một quốc gia Hồi Giáo có hệ phái Sunni cầm đầu.



Tướng Iran là Soleimani bị drone của Mỹ ám sát vào ngày 3/1/2020 tại gần phi trường Baghdad Iraq

    Tiếp đến vào nhiệm kỳ I của TT Donald Trump, ông Trump cho lệnh ám sát tướng Iran là Qasem Soleimani làm dư luận Mỹ lo ngại không biết ông Trump có kéo Hoa Kỳ vào cuộc chiến khác nhưng sai lầm mục tiêu như TT Bush cho tấn công và giết Iraq hơn hai mươi năm trước chăng?


7 B-2 xuất kích tấn công 3 căn cứ hạt nhân của Iran, Tổng cộng Hoa Kỳ đã thả 14 quả bom GBU- 57 (loại 30,000 pounds)

Hoa Kỳ đã nhiều lần liều mình hay háo hức quyết mở cái " Hộp Pandora" đầy hấp dẫn nhưng từ đó đem  lại nhiều rắc rối và đầy rủi ro hơn là may mắn...từ giết Saddam Hussein đến tướng Iran Qasem Soleimani và nay là đòi ám sát lãnh tụ Tối Cao của Iran Ali Khamenei... Ngay lệnh hủy diệt 3 căn cứ làm giàu Uranium của Iran là  Fordow, Natanz, cùng  Esfahan cũng là tiếp tục mở cái Hộp Pandora đó thôi. Bề sâu bên trong cái hộp pandora về chính trị đó là những điều không chắc chắn. Dù Saddam Hussein cho đến giáo chủ Tối Cao Ali Khamenei có bị giết chết chưa hẳn tình hình Trung Đông lại ổn định hay cuộc chiến lại trở thành tàn khốc hơn? Chiến tranh vùng sẽ xảy ra. Một phe là Hoa Kỳ, Do Thái, Arab Saudi cùng, hầu hết các quốc gia vùng Vịnh như  UAE, Bahrain, Kuwait, Oman cùng phe phiến quân theo hệ Sunni tại Syria kể cả miền nam Yemen. Phe kia tất nhiên là Nga, Iran, Syria, Hezbollah đang của miền nam Lebanon, cùng phiến quân Houthi ở miền bắc Yemen...Putin đã cảnh báo trước Liên Minh với Iran từng xác lập chứ không thể là dọa xuông. Điện Kremlin vừa cảnh báo Trump một lần nữa rằng Trump đang đánh liều muốn thử mở cái "Hộp Pandora" lần nữa? Một vấn đề đã có nhiều chuyến bay tiếp vận từ Bắc Kinh liên tục hạ cánh xuống Iran. Ba chuyến bay bí mật của Bắc Kinh khi vào không phận Iran đã tắt "Tín Hiệu Vệ Tinh"? (hình dưới)


================== 

Hộp Pandora là gì?



Theo thần thoại Hy Lạp, Thần Prometheus đã đánh cắp lửa từ trời để ban cho con người. Con người lúc đầu còn là đàn ông. Để trừng phạt con người, các thần khác đã tạo ra người phụ nữ đầu tiên đó là Pandora xinh đẹp. Thần Zeus đã tặng cô một chiếc hộp làm quà nhưng bảo nàng không bao giờ được mở. Nhưng ngay khi chồng vừa vắng nàng đã mở nắp hộp thế là tất cả những rắc rối của trần gian bị bay ra ngoài, không bao giờ thu hồi được.

Thành ngữ "mở Hộp Pandora" ý nói hành động liều lĩnh làm những gì không chắc chắn sẽ gây tai họa khó lường

================= 

    Tấn công trực tiếp vào lãnh thổ Iran khiến các quốc gia từng hợp tác với Hoa Kỳ như Iraq, Thổ Nhĩ Kỳ, Qatar, Ai Cập cùng một số nước khác từng đóng vai trò trung lập giúp cho hai phía nhưng sự việc táo bạo của Bạch Ốc nhất là của TT Trump sau này khiến họ khó lòng ủng hộ Hoa Kỳ ít nhất là bây giờ. Chúng ta chớ quên rằng họ là những quốc gia Hồi Giáo. Từ các vụ ám sát tướng Iran, tới đe dọa liên tục ám sát lãnh tụ tối cao Ali đều làm suy yếu hành động đấu tranh cho nhân quyền của người Iran hiện nay. Hiện nay cuộc chiến do Trump khởi động khiến Mỹ phải di tản bớt người ra khỏi Baghdad cùng Tel Aviv cũng như Iraq đòi trục xuất quân đội Mỹ ra khỏi nước họ đó là sự khởi đầu cho người Hồi Giáo dù Shia hay Sunni đang kết hợp lại.

Steve Bannon cựu cố vấn cho TT Trump nhiệm kỳ I, hiện là đồng minh cốt lõi của MAGA


    Như thế chúng ta có thể nghĩ tới cuộc chiến đánh vào Iran hiện nay có thể xô đẩy hai cường quốc Mỹ và Nga lại phải ở vị trí đối chọi thêm một lần nữa. Từ Ukraine cho đến Iran đây là điều mà Steve Bannon từng cho rằng nước Mỹ sau Cách Mạng Mỹ 1776, sau Nội Chiến 1865, sau Thế Chiến II năm1945 và nay dù Trump có thể sụp đổ nhưng TT Trump có thể kéo cả thế giới sụp đổ theo mình.


    Tối 21/6/2025 vừa lúc TT Trump chấm dứt bài hiệu triệu toàn dân về ném bom Iran, Steve Bannon người đồng minh và lãnh đạo MAGA hiện nay đã mạnh miệng nói đó là điều "MAGA NHIỀU NGƯỜI KHÔNG MUỐN NGHE"!

Bannon biện luận rằng liệu khi Iran đánh lại Hoa Kỳ liệu Mỹ có leo thang cuộc chiến hay chăng? Theo Bannon như thế là cuộc chiến sẽ kéo dài mãi. 


CUỘC HỌP G 7 TẺ NHẠT KHÔNG CÓ ĐƯỢC TUYÊN BỐ CHUNG 


Hội Nghị  G 7 năm 2025 chẳng có gì ngoài sự vội vàng của TT Trump cắt ngắn cuộc họp không ra được hay chẳng ký vào tuyên bố chung, còn đánh rớt cả giấy tờ đến nổi Thủ Tướng Anh phải cúi xuống lượm. Đối với TT Trump cuộc chiến Do Thái quan trọng hơn G7 trong lúc G7 có những đồng minh của Mỹ những đồng minh từng sát cánh với Mỹ sau sự kiện Khủng Bố 9/11

Thủ Tướng Do Thái gặp liên tục TT Trump từ tháng 1, 2, 4 năm 2025 rõ ràng đã chinh phục được trong vòng bí mật quyết định đánh bom Iran


    Thủ Tướng Do Thái Netanyahu muốn dùng chương trình vũ khí nguyên tử của Iran để kéo Trump vào cuộc chiến và Netanyahu đang thành công. Bên trong là một toan tính đảo ngược Liên Minh Khu Vực của Iran với Nga. Do Thái và Arab Saudi là tay đôi bao lâu nay đều mừng khi Trump nghiêng về Nga và kéo Putin ra khỏi Teheran như vậy làm Iran trở thành đơn độc và tổn thương hơn. Có thể chúng ta nên để ý tới dự mưu của Trump bề ngoài muốn thế giới "thót bụng" từ cơn sốt cuộc chiến mà chúng ta đang thấy- cỏ thể là một màn kịch chính trị sắp đặt để sau này Trump tìm cách đảo ngược tình thế và ông Trump sau đó sẽ tự nâng mình lên là "SỨ GIẢ HÒA BÌNH". Thật là mỉa mai, Pakistan vừa công bố đề cử TT Trump cho Giải Nobel Hòa Bình. Trên mạng X, chính phủ Islamabad cho rằng TT Trump xứng nhận giải thưởng Nobel để ghi nhận sự cạn thiệp quyết đoán và vai trò chính trong cuộc khủng hoảng Ấn Độ / Pakistan trong vụ Kashmir vừa rồi. Do Ấn và Pakistan vừa xảy ra xung đột bắt nguồn từ cuối tháng 4 năm nay khi Ân cáo buộc Pakistan trong vụ tấn công khủng bố đẫm máu tại Pahalgam trong vùng Kashmir do Ấn Độ kiểm soát là 26 nạn nhân du lịch bị giết đa số là khách Ấn.


Tuy nhiên Trump từ chối do biết đây là sợi dây trói trước tay Trump từ phía Pakistan, lý do nếu có Nobel Hòa Bình thì làm sao Trump lâm chiến được?


TT Trump vừa nói cho Iran '2 tuần lễ' để suy tính lại trở mặt cho B 2 thả bom phủ đầu Iran. Trump nói vậy nhưng không phải vậy" do con người này sáng nắng chưa tới chiều lại mưa. Trong nhiệm kỳ đầu của TT Trump, chính vào năm 2018 ông Trump đã đơn phương rút Mỹ ra khỏi Thỏa Thuận Hạt Nhân gọi tắt là JCPOA do TT Obama ký với Iran vào năm 2015 có sự chứng kiến của Anh, Pháp, Nga, Trung Hoa cùng Đức...

The 2015 Iran Nuclear Agreement

In 2015, under President Barack Obama, the United States and five other world powers (the UK, France, Russia, China, and Germany) signed the Joint Comprehensive Plan of Action (JCPOA) with Iran. The deal was designed to significantly limit Iran's nuclear capabilities in exchange for relief from international sanctions.

 Cá tính thay đổi xoành xoạch là bản chất nổi trội với con người này. Sau cuộc không kích bằng phi cơ chiến lược tàng hình B2, Ông Trump dọa Iran chớ đụng vào Mỹ nếu không sẽ chịu một hậu quả khôn lường? 


Có một điều lạ chúng ta nên để ý tuy Iran có thể coi Mỹ là "kẻ thù bất cộng đới thiên" nhưng bốn thập kỷ nay Iran chưa hề là tài trợ cho cuộc khủng bố nào trong nội địa Hoa Kỳ? Iran là đất nước của Hồi Giáo Shia trong lúc chỉ có khủng bố Sunni từng là thủ phạm của khủng bố trong nội địa Mỹ? Trớ trêu thay, Arab Saudi mới là quốc gia Hồi Giáo Sunni. Theo Trung Tâm thăm dò Pew có tới 62% dân Hoa Kỳ và 64% cựu chiến binh Mỹ cho rằng Mỹ đánh vào Iraq là không đáng cho họ chiến đấu. Như thế sẽ không có sự lập lại cuộc chiến vào Iran như Iraq vào năm 2003. 


người dân Mỹ đánh dấu hàng ngàn thánh giá cho thanh niên Mỹ hi sinh trong cuộc chiến Iraq 2003

Nếu tổn thất nhân mạng khổng lồ trong cuộc chiến Việt Nam từng tạo cho dân Mỹ một "Hội Chứng Việt Nam" kéo dài mãi  và "Hội Chứng Iraq"  cuộc chiến sau vụ tấn công Iraq, thì chúng ta tin rằng Mỹ không thể đưa quân đánh tại Trung Đông hay Iran được. Phong trào phản chiến tại Mỹ sẽ xảy ra trong tình hình hiện nay. 


THAY CHO KẾT LUẬN


Liệu có một Saddam Hussein thứ 2 như tại Iran khi Teheran bị cáo buộc là "đang chế tạo bom hạt nhân" chăng? TT Trump có thể dội bom vào Iran nhưng không còn đưa quân vào Iran như cuộc tấn công và Iraq vào năm 2003 một trận chiến mà đồng minh luôn cạnh TT Geoger W. Bush cùng đoàn kết với Hoa Kỳ.

Giờ đây, Trump có đánh Iran bằng cuộc xâm lăng thì chỉ có làm một mình do Trump chẳng còn đồng minh nào, ngoại trừ Do Thái.

Quyết định đánh vào 3 căn cứ tinh luyện Uranium của TT Trump chưa hẳn đã phá được độ dày kiên cố của các núi đá của Iran lại càng kích động Iran tiến hình tinh luyện Uranium nhanh hơn nữa. 

Chưa có bằng chứng triệt phá nào cho thành công của loại bom siêu nặng từ trận đột kích B2 có tên "Cái Búa Nửa Đêm" (Midnight Hammer) nhưng giờ đây Iran có được lý do để phản đòn bằng các phương tiện cất giấu lâu nay? 

Tháng 7 / 2025 chính sách thuế quan mới của TT Trump bắt đầu hiệu lực. Nước Mỹ sắp đối đầu trực tiếp với lao lư kinh tế không thể "thuận buồm xuôi gió". Sự tranh chấp giữa TT Trump và chủ tịch Fed là Jerome Powell không hề hạ giảm. Phong trào đàn áp và tống xuất người nhập cư bất cứ diện nào từ bàn tay ICE càng lúc càng căng thẳng do "chỉ tiêu" của TT Trump bắt ICE mỗi ngày phải bắt cho được "3000" người một con số quá gò ép khiến người không tội cũng bị bắt lây? 

Nội tình Hoa Kỳ càng lúc càng bất an, người dân không còn sống trong bình an chỉ còn là lo âu và sợ hãi...

Nếu cuộc chiến trực diện giữa phe Iran sau lưng còn có các thế lực lớn mạnh chống lưng thì tình hình Hoa Kỳ và thế giới sẽ đi về đâu?

Câu hỏi này rất lớn; nhưng khi nhìn một nước Mỹ tách biệt không còn đồng minh và cả thế giới đều ác cảm với Hoa Kỳ thì tình hình này sẽ đưa đất nước Mỹ trôi về đâu?

Sáng mai thức dậy, chúng ta sẽ còn thấy nhiều điều bất ngờ. Nhưng với một nước Mỹ từng mang danh là siêu cường, đang có một người đứng đầu tính khí bất nhất, vô thường cùng các chính sách cực đoan, tách biệt sẽ là một thử thách vô cùng nguy hiểm. 


    Nguy nan nhất cho Nước Mỹ, khi hệ thống pháp quyền Tam Lập bị lung lay do thành công rõ nét trong dự tính xây dựng một chế độ chuyên quyền (autocracy) thì xem như người dân Hoa Kỳ đành thất bại, không còn phản ứng nào công hiệu nữa !


Tác giả xin tạm dùng câu cuối thay cho câu kết vậy ./.


ĐHL 22/6/2025







TUYỂN TẬP AUDIO HỒI KÝ của TÁC GIẢ ĐINH HOA LƯ tập số 7

Tác Giả Đinh Hoa Lư

C:\Users\typei\Desktop\received_1384796189135424.jpeg 

Sơ lược tiểu sử tác giả

Tên thật  Đinh trọng Phúc 

Bút hiệu Đinh Hoa Lư

Sinh 1953 tại thị xã Quảng Trị

Quê Nội: Xuân Lai Phú lộc Thừa Thiên

Quê Ngoại: Nại Cửu Triệu Thành Triệu Phong Quảng Trị

Cựu học sinh Trung Học Nguyễn Hoàng tỉnh Quảng Trị từ 1965-1972

Tốt nghiệp  tại VN Tú Tài II tháng 10/1072  tại Sài Gòn

Sinh Viên Sĩ Quan Trừ Bị khóa 12B/72 

Tốt nghiệp  Sĩ Quan Trừ Bị ngày  24.11.1973

Cấp bậc Thiếu Úy Tiểu đoàn 105 ĐPQ Tiểu Khu Quảng Trị

Tù Binh VNCH ở tù cải tạo từ 23/3/1975 đến 10/6/1980


Tốt nghiệp tại Hoa Kỳ

* Cao Đẳng Khoa Học Xã Hội (hạng honors) năm 2009 / Mission College  thành phố Santa Clara, California

* Cao Đẳng Khoa Tổng Quát (hạng honors) năm 2010 / Mission College thành phố Santa Clara, California

* Cử Nhân Khoa Học Xã Hội 2012 / San Jose State University Thành Phố San Jose, California

-Blogger

-Dịch thuật

-Bình Luận

-Hồi ký

TÁC PHẨM

-NGÀY XƯA QUẢNG TRỊ

-HỒI KÝ NGƯỜI TÙ BINH

-NỖI NIỀM LƯU DÂN 

-TRÍCH DỊCH CÁC TÁC PHẨM HAY TÂY PHƯƠNG

-TẠP GHI


Chào bạn đọc

với tấm lòng trung thực với những gì tạm gọi là Hồi Ký, người viết xin thưa với bạn đọc không có chủ ý hư cấu hóa cho tác phẩm do mục đích cuối cùng làm tài liệu cho một ngày mai khi không còn viết được. Người viết thiết nghĩ hồi ký nếu hư cấu thì bài viết có hay đến đâu cũng không thể nào làm tài sản tinh thần đích thực cho chính mình được

Cám ơn bạn đọc đã vào trang

Trân trọng

Đinh Hoa Lư

(tái bút: trong youtube của người đọc Nguyễn Tài,  tác giả nhận thấy phần phụ đề do trí tuệ nhân tạo AI đã caption từ giọng của người đọc nên có một số lỗi chính tả, phần này không giống với nguyên tác của tác giả xin báo trước với bạn đọc )















NGẮM LẠI HÌNH CÁI LÔ CỐT và CÁNH ĐỒNG XƯA CỦA QUÊ HƯƠNG KỶ NIỆM

   HÔM NAY nhờ vào thời đại Internet qua Google Map tôi ngắm lại hình ảnh cái lô cốt xưa chợt trong lòng dâng lên hình ảnh cũ ngày RA ĐƠN VỊ...