HẠ THÁI - GẶP LẠI BẠN XƯA

 

GẶP LẠI BẠN XƯA

Năm tháng trôi qua người một ngã
có bao giờ dám nghĩ sẽ gặp nhau
ngọn gió nào chiều nay cũng lạ
thổi về đây một buổi quây quần

Chuyện học hành, quân trường chiến tuyến
nhớ nhau từ quen biết tuổi tóc xanh
soi lên kiếng nay đứa nào cũng bạc tóc
mắt đeo tròng hàm đã thiếu răng

Mừng quý lắm với nụ cười méo mó
hỏi bạn xưa đứa mất đứa còn
qua cuộc trần vô vàn thảm khốc
đổi thay thời lắm nỗi gian truân

Nay tất cả đồng hành lên tám bó *
cuộc nhân sinh nhận đủ thứ sang hèn
gặp lại đây quây quần ta đánh chén
biết đâu còn tái ngộ được lần thêm.

Hạ Thái

11/2019

 



CÙNG QUÝ BÔ LÃO
 
Các Cụ ạ, cuộc trần này cõi tạm
nhằm nhò chi lắm chuyện vướng mắc đời
cứ xem như toàn gió thoảng mây trôi
thì đi ở không còn gì khúc mắc.
 
Lầm lũi qua từng đoạn đời nguy ngặt
còn ngờ đâu giây phút để hợp quần
ngọn gió chiều dồn đẩy đám phù vân
đếm năm tháng qua từng mùa mưa nắng.
 
Đồng đã cạn rừng bây giờ im ắng
lấy ai cùng than thở chuyện bể dâu
chừ ngồi lại đây ngẫm lại buổi cùng nhau
chuyện ở đi không cần nhắc đến nữa.
 
Điểm mặt thử tuổi già còn mấy đứa
này ai ơi xin giữ chút lưu tình
trải đủ rồi biết bao nỗi nhục vinh
thời gian cũ nay biến thành đồ cổ.
 
Trừng mắt rướm đón chờ khắp ngạch ngõ...
dẫm đồi cao trũng thấp dưới gót chân
cuộc viễn du nhẹ gió lướt cỏ bồng
đi hay ở bây giờ không còn bận
 
Cuộc lưu vong đau một đời ôm hận 
nỗi buồn thiu,  hiu hắt ngọn gió chiều !!!./-
 
Hạ Thái
Mar/13/2020

LÍNH TIỀN ĐỒN NHỚ NƠI PHỐ THỊ

  Ngày đó tôi còn đời lính độc thân, chưa có được diễm phúc quen được người con gái Nha Trang, miền Thùy Dương Cát Trắng. 

Hàng liễu rũ trong quân trường Đống Đế, một màu xanh thuớt tha  làm sao? Ôi! chẳng khác chi làn tóc mây mỹ nữ. Mình cứ tưởng tượng một vóc dáng ẻo lả, rồi hình dung đó sẽ theo mình vào "mơ" sau một ngày la -lết tập luyện, mệt nhoài.

 Đời lính bộ binh nào dám mơ cao,  đâu dám ngang hàng bao chàng trai hào hùng biển cả hay không quân "lướt gió tung mây" cao vút mấy tầng? Từ quân trường Đống Đế những ngày phép ngập ngừng chẳng dám về Nha Trang, một phố thị của miền Thùy Dương chỉ lang thang quanh Cầu Xóm Bóng.


MIỀN TRUNG HỎA TUYẾN ĐỊA ĐẦU 


  Những người lính bộ binh giã từ quân trường. Đời lính sẽ làm quen với bùn lầy nước đọng, những sườn núi gập ghềnh hay thác réo, vượn hú chim kêu...

Chuyện bình thuờng của lính bộ binh là thế. Súng cầm canh, người lính chiến thu mình đứng trong những chiều mưa biên giới hay bóng tối của rừng khuya. Quê mẹ dưới kia, xa xa nay mờ nhạt mây sa. Đời lính nay làm bạn với hoa rừng, bao cánh chim trời bay mãi phương nao?

BUỒN...

Có những mảnh giấy vô tình mãi trắng, biết viết gì đây? chẳng có lời nào. Những lúc này nguòi lính chợt buồn khi chưa một "mảnh tình vắt vai " cho bớt đơn côi mỗi khi chiều rừng tắt nắng.

LẶNG NGẮM  QUÊ  HƯƠNG 

Có một con sông nhỏ, một khám phá lý thú cho riêng tôi khi dò trong bản đồ vùng tôi đóng quân. Nó mang tên là "SÔNG NHÙNG'. Ngày xưa tôi quen gọi là "Nhồng'. Cầu Nhồng là cái tên tôi không bao giờ quên. Ngày tôi còn nhỏ những năm lớp nhì- lớp nhất tôi hay vào Diên Sanh. Lúc này xe hàng từ Quảng Trị vô phải qua Cầu Nhồng. Con đường Quốc Lộ 1 vào Diên Sanh phải qua Hải Thượng tức là con đường cũ. Xe qua Cầu Nhồng rồi mới đến Cồn Dê trước khi đến Diên Sanh tức là Xã Hải Thọ.

Huyển thoại về Cầu Nhồng, thời nhỏ tôi chưa quên. Người ta kể rằng: thời Pháp qua Cầu Nhồng hay có ma. Có khi ma nó xui cho tài xế thấy cả "hai cầu Nhồng" trước mắt và lái tòm xuống sông? Đó là chuyện thời xưa khi còn Pháp, tôi chưa ra đời. Rồi thập niên 1964-65 khi ba tôi làm tại Chi CA Hải Lăng người hay lái xe vào Cầu Nhồng, đi bộ lên một đoạn ném lựu đạn bắt cá. Có hôm bắt được con cá tràu khoanh lại to gần bằng cái bánh xe hơi?

Hôm nay Cầu Nhồng chắc đã vào quên lãng khi Quốc Lộ 1 đổi hướng từ Ngã Ba Long Hưng qua Cầu Dài vào tuốt Mỹ Chánh. Khi viết những dòng này, tôi không biết chiếc cầu đó còn không? Có điều tôi chắc chắn Diên Sanh trở thành "Thị Trấn Đìu Hìu". do Quốc Lộ không còn đi qua nó nữa.

Tôi thú vị với hai chữ Sông Nhùng để ngày ngày ngắm nó uốn éo lượn lờ dưới chân núi. Tiếng là sông nhưng chỉ là con suối dài, nước chảy còn mạnh qua nhiều nơi tung nước trắng xoá. Sông và thảm rừng dưới xa là cả một bức tranh thuỷ mạc.

Đời lính và quê hương đôi lúc tình cảm phát sinh là những lúc lặng ngắm non sông như thế. Trước khi đổi quân lên núi, tôi từng đóng quân mạn biển. Khi tai nghe sóng trùng dương và mắt ngắm biển trời bao la bát ngát, tôi mợt chợt nghiệm ra tình yêu nước dâng trào trong cơn gió lộng. Lên đây, vùng cao: một lần nữa khi đứng trên đỉnh cao ngắm xuống một con sông đang lượn lờ uốn khúc, tôi mới nhận ra quê hương sao đẹp quá! HỒN THIÊNG SÔNG NÚI ngàn đời mãi xanh.

..So với tuyến Barbara vùng núi Mỹ Chánh và Phong Điền ngó lên tuyến Động Ông Đô là tuyến núi ngoài cùng. Chốt trung đội 2 của tôi lại là ngoài cùng của tiểu đoàn 105 do đó xem như tôi là 'đứa ngoài cùng biên giới'? Cái mõm chốt của chúng tôi ngó lên Động Tiên cao chớm chở. Động Tiên thuộc về "bên kia" nên rậm rạp hoàn toàn. Họ không bao giờ biết "đóng chốt" là gì ngoài cái việc ẩn nấp và bụi rậm làm nhà hay khe suối, vực sâu làm đường di chuyển...

Từ chốt này tôi lại nhìn về được hướng Trấm có khúc sông hình chữ U của dòng Thạch Hãn. Con sông uốn mình ở đây và đi tiếp về Cầu Ga. Từ độ cao này nếu cố gắng, tôi còn nhìn thấy hình dáng cái cầu Ga đen sì gãy đổ xuống sông từ năm 1972.

Ở vị trí mới này tôi chẳng còn nhìn về được hướng Hải Lăng nữa. Tôi chẳng còn nhìn xuống được khởi đầu của Sông Nhùng đang uốn lượn dưới kia.

Nơi chốt mới đối đầu với Động Tiên tôi chỉ thấy được mạn An Đôn Tích Tường và cái cầu đen sì gãy đổ xuống dòng sông. Con sông mang tên Thạch Hãn sẽ âm thầm chảy qua chiếc cầu gục ngã đó, rồi men theo những đống gạch vụn cùng lau lách đìu hiu. Một thành phố mà hơn ba năm trước còn lao xao tiếng guốc tới trường. Những toán học trò còn vô tư cắp vở đi học, trong đầu chỉ là những hoài bão ước mơ ngây thơ trong trắng...

Còn lắm điều tưởng nhớ về đống tro tàn của một thành phố thân yêu mà ba năm trước nó còn nguyên vẹn. Rồi tất cả đều phải lìa xa? Còn lại gì? họa chăng là tiếng gió hú đêm trường như thanh âm của những oan hồn kêu khóc.  Rồi từ một đỉnh cao quê hương ngày tôi trở lại, hướng về đống gạch đá đổ nát đó, người lính càng nghĩ, càng ngắm, rồi trầm ngâm ngổn ngang bao cảm xúc trong đầu? Tất cả chỉ là vị đắng, đến bởi bao nỗi tiếc nuối, oán hận khôn nguôi và cũng là lạnh giá như nòng súng bên người. Lính lại tưởng tượng có phép mầu hồi sinh nào đó, giá như không có một mùa hè oan nghiệt 1972 thì thành phố thân yêu dưới kia vẫn còn và  người lính trẻ sẽ được về thăm trong vài giờ phép đơn vị. Tiếng giày botte de saut sẽ nện đều trên vài con phố thân yêu. Sẽ cùng người em trong mộng bên ly cà phê nhỏ giọt dưới hàng hiên của quán cà phê quen thuộc một đời học sinh...Nhưng ước muốn lạ lùng trên chỉ là ảo vọng hảo huyền.

                                                 

Có thể lớp con cháu sau này sẽ bồi hồi khi người kể chuyện nhắc lại chuyện chiếc cầu đã gãy cùng một thành phố xa xưa từng là một đống hoang tàn từ độ 1972. Một ngày hè, có những người dân khốn khổ phải lìa xa quê hương bản quán trong nước mắt bi thương, khổ hận khi phải trải qua một chặng đường tràn đầy máu lệ. Nếu mai kia có ai thương về Quảng Trị, xin hãy cùng thắp lên một nén hương lòng.

 Quảng Trị ơi ! tiền đồn ơi !  ngày đó xa rồi ./.

ĐHL edition 

29/5/2025

NHỚ ĐÔNG HÀ, THƯƠNG VÙNG HỎA TUYẾN

 

  Lại một tháng Tư là lúc người Việt xa xứ nhắc về một thời chinh chiến. Năm thập niên xa lắc lơ, sóng thời gian như từng vùi lấp bao hình ảnh đau khổ không quên. Nay bao lớp người xưa đã nằm xuống vĩnh viễn lìa xa bao nỗi đoạn trường chinh chiến, để người ở lại ôm tròn nổi nhớ một quá khứ Tháng Tư. 

nhớ Đông Hà những ngày khói lửa 

ĐHL

Có ai qua vùng hoả tuyến

Nhắn cho tôi một vài lời

Mái tranh thân yêu còn đâu

Luỹ tre xanh tươi còn đâu

Đổi thay giờ đây lửa máu...

(Thương vùng Hỏa Tuyến- tác giả Lê minh Bằng )

 

  

Có một thời người lính Vùng II Chiến Thuật thường nghe bài hát nói về người con gái Pleiku khi suơng mờ mãi vuơng vấn  trên thành phố co' "em ...má đỏ môi hồng". Đó là chút gì gọi là an ủi cho anh lính về thăm. Thị trấn đó xa rồi, nay là 'ảo huyền nhân ảnh' cho những người lính xưa nay nếu còn sống thì đã da nhăn, tóc bạc.

         xe đò Quảng trị - Đông Hà vào bến 

   Lính vùng I khó quên một "phố núi Pleiku" của tỉnh "Địa Đầu Hỏa Tuyến" từng được lính đặt cho cái tên là "Thị Trấn Ka Ki". Phố đó là Đông Hà, một thị trấn nhỏ bé, ít ai biết hay quan tâm ngoại trừ người lính. Đông Hà, nói khác đi là một thị trấn của "vùng Hỏa Tuyến" hàng ngày như 'giấu mình'  lắng nghe tiếng giày "bottes de saut" nện đều trên vài con đường, chưa đi đã hết. 

Đông Hà, một thị trấn ngoại biên nhỏ bé của "VÙNG HỎA TUYẾN" điêu tàn ngập chìm trong lửa đạn. Tuy thế nó cũng an ủi cho nhiều người lính từng đảm nhiệm nhiều mặt trận rất gần.  Lính vùng hỏa tuyến, có vài giờ phép hay tiện dịp công tác ghé qua, anh vẫn ghé Đông Hà, dù trong chốc lát, rồi vội ra ngay đơn vị.

Một thời chinh chiến, hình ảnh khó quên từ một  thị trấn nhấp nhô màu áo 'ô liu' của lính. Chiến tranh khốc liệt, khói lửa ngập tràn. Căn cứ C1 , C2, Cồn Thiên , Mã Đỏ. Tuyến McNamara, Căn cứ A1, A2.
Dù, TQLC, BDQ, Sư Đoàn 3...

--------------------------------------
phụ bản 

đại uý John Ripley (trái) cố vấn cho thiếu tá Lê bá Bình tiểu đoàn trưởng tiểu đoàn 3 (TQLC)(phải) sau này là trung tá và mất tại San Jose USA. Hình ảnh tại mặt trận Đông Hà 4/1972 sau khi cầu Đông Hà bị Mỹ giật sập để ngăn bước tiến của chiến xa miền Bắc 

  Sau Chiến Tranh VN, Đại Tá John Ripley đã cùng biên soạn và phát hành cuốn hồi ký có nhan đề  Ride The Thunder (Cưỡi Sấm) viết lại cuộc chiến khi ông là đại úy cố vấn cho tiểu đoàn 3 TQLC mà thiếu Tá Lê bá Bình làm tiểu đoàn trưởng. Sau này thiếu tá Lê bá Bình lên trung tá. Ông mất tại San Jose 

Everything Americans know about the end of the Vietnam War is wrong, contends Richard Botkin, former Marine infantry officer and author of the groundbreaking book Ride the Thunder: A Vietnam War Story of Honor and Triumph.

Now the inspiration for a major motion picture of the same name Ride the Thunder reveals the heroic, untold story of how Vietnamese Marines and their US advisers fought valiantly, turning the tide of an unpopular war and actually winning – while Americans 8,000 miles away were being fed only one version of the story.

Nay mọi người dân Mỹ đều biết sự kết thúc Chiến tranh Việt Nam là sai lầm, Richard Botkin, cựu sĩ quan bộ binh Thủy quân Lục chiến củng là tác giả của cuốn sách gây chấn động dư luận và đột phá đó là cuốn Cưỡi Sấm: Câu Chuyện Vinh Danh Cho Cuộc Chiến Việt Nam- Ride the Thunder: A Vietnam War Story of Honor and Triumph, đã nói lên điều đó.

Giờ đây, từ nguồn cảm hứng đã tạo nên cuốn phim cùng tên đó là cuốn phim Ride the Thunder cho chúng ta biết về một câu chuyện anh hùng, chưa từng được kể về cách người lính Thủy quân Lục chiến Việt Nam và các cố vấn Hoa Kỳ đã chiến đấu thật dũng cảm khi đã tìm cách xoay chuyển tình thế của một cuộc chiến không được người dân Mỹ ủng hộ nhưng họ từng thực sự giành chiến thắng - trong lúc đó người dân Mỹ cách  chiến trường VN tới 8,000 dặm lại chỉ được nghe lại qua phiên bản mà thôi...

Focusing on three Marine heroes – Colonel John W. Ripley, USMC, Lieutenant Colonel Gerald Turley, USMC and Vietnamese Lieutenant Colonel Le Ba Binh – Botkin tells the real history of the Vietnam War with the grainiest of detail he captured through scores of interviews and thousands of hours of tireless research in Vietnam, Cambodia and the US. Highly readable and thoroughly researched, Ride the Thunder profiles numerous American and Vietnamese warriors who sacrificed themselves and their families in the pursuit of freedom. Many paid the ultimate price in the effort to keep their country free of communism.

trung tá Lê bá Bình mất tại San Jose ngày 15/1/2021

==================================== 

Gio Linh 'bạch hoá' hoàn toàn, rồi "Định Cư Cam Lộ". Cường độ chiến tranh càng lúc càng làm cho Đông Hà trở thành "nút" tiếp chuyển cho các "tuyến lửa" tận Khe Sanh hay vuơn ra Gio Linh, Charlie 1, Charlie 2. Tất cả đã "quân sự hoá" Đông Hà. Tiếng gầm rú của những chiếc C130, C119, trực thăng lên xuống bận rộn đêm ngày. Đông Hà nghiễm nhiên là 'thành phố lính'.

Khói súng, máu, bao chiếc GMC chở đầy xác người qua Đông Hà. Những chiếc trực thăng câu xác máy bay cũng bay qua Đông Hà. Anh lính về phép đi ngang...Tất cả đã nhấn chìm Đông Hà trong vùng "tử ảnh". Không ai dám ra cái thị trấn đầy hiểm nguy ngoại trừ những người lính. Không ai còn nghĩ đến nó ngoại trừ những người lính. Chết chóc và đe doạ đã làm người ta lần hồi quên mất hai chữ "Đông Hà"!

nữ sinh trường Đắc Lộ -Đông Hà lên xe đi ủy lạo chiến sĩ  tại Cam Lộ năm 1970 (người nữ sinh đang bước lên xe, vai mang túi xách là Nguyễn thị Việt con thương gia Nguyễn Tuất buôn bán tại thị trấn Đông Hà vào năm đó)

Thế mà những người lính vẫn lưu luyến hay nhớ Đông hà. Thị trấn đìu hiu, nhà cửa xác xơ. Từ rừng xa, lính có dịp ghé qua vẫn mang một cảm giác là "người xa về thành phố... cho bỏ gian lao ngần này phép rong chơi " (Người Xa về Thành Phố). 

   Đông Hà vẫn còn bóng dân.  Khi dáng dấp e thẹn của những người con gái, em cho người lính trận biết rằng anh "đang có mặt" tại hậu phuơng. 

      một con đường trong Chợ Đông Hà 1969

Ôi! tô bún xáo Đông Hà vẫn đưa huơng vị không thua gì Huế. Sợi bún Đông hà sáng sớm từ Ngã tư Sòng đem qua vẫn dẻo mềm, dai dai, vị chua chua của mùi bột ủ. Thị trấn của lính chỉ thế thôi, đơn sơ rách rưới trong màn suơng mờ vuơng vuơng mùi thuốc súng. Vài cái quán lèo tèo, ngó ra cái bến xe trống hóc, buồn thiu.  Những mái nhà, ngói tôn lộn xôn, lổ đổ ánh nắng xuyên qua do mảnh đạn làm lủng nhiều nơi. Vài ba quán cà phê, lại cộng thêm hàng ăn, thức nhậu. Bàn ghế đóng vội từ thùng đạn pháo binh.  Lính ăn xong vội về đơn vị. Những khuôn mặt mất ngủ, qua từng đêm ngồi hố cá nhân. Lính giã từ Đông Hà. 

Anh  lính "Địa Đầu' còn nhớ Đông Hà; nhớ những mối tình chớm nở thật mau. Gái Đ. Hà chọn màu áo lính khi trai thời loạn nối nhau, theo 'bước quân hành' . Đông Hà và những người vợ lính, và lính thuơng nhớ Đông Hà. Những 'cánh dù' hay những chiếc áo "rằn ri', quê tận trong Nam lại lấy vợ Đông hà , cái giọng trung nghe sao là 'nặng'. Lính lại đưa tay làm dấu điếu cẩm lệ của vợ mình, ôi 'to thật là to' . Thế mà lạ, anh lính người nam vẫn hãnh diện khi lấy được vợ trung. 

    Mùa đông Đông Hà, màn mưa lướt thướt, ngày qua ngày dường như 'bất tận". Những chiếc GMC chạy vụt qua con đường phố chính , theo đường 9 lên hướng Cam Lộ. Những chiếc máy bay phành phạch bay trong  trong màn mây đen nghịt. 

  

 Những 'áo tơi', hay nón lá người dân quê chằm từ lá rừng. Người bên kia Cầu lầm lũi đi vào buổi chợ.

 Những quán hàng bày biện sơ sài, cửa khép hờ bên một hai con phố gạch đá rơi vãi đó đây. Buổi chợ mùa đông thưa thớt; họ qua cầu Mới về lại bên kia, phía thôn An Lạc. 

Dưới cầu, mấy chiếc giang thuyền nằm bất động 'lười biếng'. Hướng Gio Linh và Cam lộ vẫn dội về tiếng pháo trong mưa.

 lực lượng công binh Mỹ đang bỏ chất nổ dưới cầu Đông Hà chuẩn bị giật sập cầu  hầu ngăn chận chiến xa T54 của bắc quân CS trong trận  chiến Mùa Hè Đỏ Lửa 1972

 

   đó là ngày 6 tháng 4/1972 lúc cầu Đông Hà đổ sập...

Cuộc giao tranh tại tuyến Đông Hà càng lúc càng tăng cường độ. Bắc phương đã dồn nhiều sư đoàn quyết chiếm trọn vùng Hỏa Tuyến. Một ngày từng đoàn dân hốt hoảng do phải rời xa Đông Hà. Toán chiến xa chạy về án ngữ bên này cầu. Hướng Ái Tử nơi Sư Đoàn 3 trú đóng, những cột khói pháo bốc cao. Người dân Gio Linh, Cam Lộ Đông Hà, phải vượt qua lằn pháo chạy vào hướng nam...

không ảnh Hoa kỳ cho thấy cầu Đông hà cháy liên tục 4 ngày sau khi bị giật sập vào ngày 6/4/1972

 

Khi vài cầu Đông Hà đổ sụp, dòng  Hiếu Giang chứng kiến những chiếc chiến xa tử thủ chính thức bỏ vào nam. Người lính VNCH cố ngoái lại Đông Hà lần cuối:

       - Đông Hà ơi, xin vĩnh biệt!

Thị Trấn dường như "đang khóc" khi phải chia ly với đám dân nghèo gồng gánh, bao đứa trẻ thơ ngơ ngác chạy theo cha mẹ. Trên những toán xe rút về phương nam, có những người lính đi theo đơn vị lại tiếc nuối, quay quắt cho những mối tình lính vừa chớm nở nhưng lại vội chia ly xa rời  vùng Hỏa Tuyến ./.

ĐHL 

re-edition 28/5/2025

San Jose USA