Vua Ibn Sa’ud của Arab Saudi và cố TT Franklin Roosevelt trên tàu USS Quincy tại Hồng Hải năm 1945
PHẦN I
LỊCH SỬ THỐNG TRỊ TÀI CHÍNH CỦA USD
chào bạn đọc
Kịch bản dầu mỏ mới dự đoán gì về đồng USD
Vào giữa tháng 3 năm 2022, tờ Wall Street Journal đưa tin Arab Saudi nước xuất cảng dầu thô lớn nhất thế giới từng đàm phán với Bắc Kinh, khách hàng nhập cảng dầu thô lớn nhất thế giới, để định giá một số dầu xuất khẩu của nước này bằng đồng yuan của Trung Hoa. Tờ Wall Street đã đăng tin báo động rằng: "theo tin từ một số nhân vật tin cậy một hành động như vậy sẽ làm GIẢM SỰ THỐNG TRỊ của đồng đô la (hay petrodollar) trên thị trường dầu mỏ toàn cầu
Bất kỳ hành động nào làm giảm sự thống trị của đồng đô la cũng sẽ tác động đến nền kinh tế toàn thế giới. Do đó, điều quan trọng là chúng ta phải hiểu nỗ lực của Arab Saudi trong việc xích lại gần Trung Hoa có ý nghĩa vì sao và như thế nào.
Nhưng trước khi muốn bàn về vấn dề đó, chúng ta cần lật lại một ít lịch sử.
NHÌN LẠI QUÁ KHỨ và SỰ HÌNH THÀNH PETRODOLLAR do sao?
Vào ngày 14 tháng 2 năm 1945, Tổng thống Hoa Kỳ lúc đó là Franklin D. Roosevelt đã tiếp một vị khách trên tàu USS Quincy, một con tàu hải quân của Hoa Kỳ đang thả neo ở Hồng Hải. Vị khách mời là Vua Ibn Sa’ud của Arab Saudi, quốc gia có trữ lượng dầu mỏ được phát hiện lớn nhất thế giới
Thật ra vào thời đó, Mỹ là nhà sản xuất dầu lớn nhất trên toàn cầu, nhưng viễn kiến của chính phủ Mỹ về mức cung dầu cho xe hơi của Hoa Kỳ sẽ khiến dự trữ dầu nội địa của nước này sụt giảm nhanh chóng. Hoa Kỳ do vậy cần đảm bảo một nguồn cung cấp dầu khác đảm bảo. Để đổi lấy việc tiếp cận các nguồn dự trữ dầu của Arab Saudi, Quốc vương Ibn Sa’ud được Hoa Kỳ hứa hỗ trợ đầy đủ về quân sự cho vương tộc Al Saud. Điều quan trọng cần hiểu ở đây là sự đảm bảo an ninh của Mỹ không chủ đích mở rộng cho lợi ích của toàn dân Arab Saudi kể cả chính phủ Ả Rập mà là "o bế" cho triều đại Al Sa'ud mà thôi.
4
hình - vị trí quân sự Mỹ tại Trung Đông các vua dầu
Arab Saudi quyết định định giá xuất cảng dầu bằng đồng đô la. Nguyên nhân chính là do Hoa Kỳ đã nổi lên như là một nền kinh tế mạnh nhất thế giới sau Thế chiến thứ hai, và đồng USD là trung tâm của hệ thống tài chính mới vào thời điểm lịch sử đó.
Từ ngày 1 đến ngày 22 tháng 7 năm 1944, một nhóm các chủ nhà băng, chính trị gia và nhà kinh tế tập trung tại khách sạn Mount Washington ở Bretton Woods, New Hampshire, Hoa Kỳ. Mỹ đã sẵn sàng đổi đô la thành vàng ở mức 35 đô la cho một ounce ( hay 31,1 gram). Điều này làm cho đồng đô la trở thành đơn vị tiền tệ quốc tế hàng đầu được lựa chọn, vì nó là loại tiền tệ duy nhất có thể chuyển đổi thành vàng. Điều này đã mang lại cho đồng đô la một đặc quyền thống trị. Các quốc gia khác đã phải kiếm được số đô la này để trả cho các mặt hàng như dầu mỏ. Do vậy Hoa Kỳ có cơ hội được yêu cầu in tất cả số đô la mà họ cần.
Đặc quyền thống trị này vẫn tiếp tục cho đến ngày nay mặc dù đồng đô la nay không còn có thể chuyển đổi thành vàng. (từ thời TT Richard Nixon) Hệ thống tài chính quốc tế xuất hiện sau Thế chiến II vẫn là lý do chính. Cùng với vấn đề đó, tập đoàn dầu mỏ do Saudi Arab dẫn đầu, Tổ chức Các nước Xuất Cảng Dầu mỏ (OPEC), tiếp tục định giá dầu bằng đô la. Do hầu hết các quốc gia nhập dầu, họ cần đô la Mỹ để thanh toán. Để kiếm được số đô la này, họ cần định giá hàng hóa xuất cảng của mình bằng đô la. Việc này về căn bản đảm bảo sự tiếp tục của hệ thống tài chính toàn cầu dựa trên USD.
SỰ THỐNG TRỊ CỦA HẢI QUÂN HOA KỲ BẢO VỆ CÁC NƯỚC DẦU MỎ TRUNG ĐÔNG NHỜ VÀO ĐỒNG USD LÀ CỦA CẢI CHO CÁC VUA DẦU
cập nhật vị trí các hàng không mẫu hạm Hoa Kỳ vào ngày 16/12/ 2024
NHƯNG NAY TÌNH THẾ ĐANG XOAY CHIỀU
CÁC VUA DẦU ĐANG ĐẾN GIAI ĐOẠN KHÔNG CẦN CÁC HẠM ĐỘI HOA KỲ DO CỤC DIỆN CHIẾN TRANH THẾ GIỚI ĐÃ THAY ĐỔI SÂU SẮC
CÁC HẠM ĐỘI KHỔNG LỒ TỪ TỪ LỖI THỜI QUA HÌNH THÁI CHIẾN TRANH HIỆN ĐẠI
CÁC HÌNH THÁI CHIẾN TRANH BẰNG HỎA TIỄN, DRONES, TRANH ĐIỆN TOÁN ĐIỆN TỬ, NGOẠI TẦNG KHÔNG GIAN CÙNG SỰ VƯƠN LÊN CÔNG NGHỆ QUÂN SỰ CAO CỦA CÁC KHỐI CHỐNG USD ĐANG THU HÚT CÁC VUA DẦU TRUNG ĐÔNG
SỰ CHI TIÊU VÔ GIỚI HẠN, NỢ QUỐC GIA CỦA HOA KỲ TIẾP ĐÀ LÀM TRỊ GIÁ USD CÀNG GIẢM KÉO THEO KHO CỦA USD CỦA NHÀ GIÀU THẾ GIỚI NHẤT LÀ VUA DẦU TRUNG ĐÔNG BỊ GIÁN TIẾP HAO HỤT
U.S. National Debt Breaks Records, Tops $35 Trillion
Công tâm mà nói, chính chủ đích và thâm ý của đồng USD hay hệ thống tài chính Mỹ khi Hoa Kỳ từ đó tha hồ mượn nợ và tiêu xài trong khi hậu quả lạm phát USD thì các ông nhà giàu thế giới đều ĐỒNG CHỊU ĐỰNG?
Khó bỏ qua chuyện hơn 4000 tỷ USD Mỹ phát cho dân Mỹ xài trong đại dịch Covid-19 đã góp phần tăng nợ và tăng lạm phát Hoa Kỳ.
Nhưng hậu quả chung đâu phải số nợ quốc gia Mỹ mà túi tiền nhà giàu thế giới bị GIẢM GIÁ TRỊ DẦN?
SỰ THỐNG TRỊ CỦA ĐỒNG USD ĐỐI VỚI NGƯỜI GIỮ CỦA USD ĐANG ĐI ĐẾN TỨC NƯỚC VỠ BỜ NHẤT LÀ QUYỀN LỰC TRỪNG PHẠT CỦA NGÂN HÀNG THẾ GIỚI VỚI NHỮNG CHỦ NHÂN USD TRONG ĐÓ CÓ CÁC NƯỚC THÙ ĐỊCH NHƯ NGA, IRAN, BẮC HÀN...
tỷ trọng màu xanh chỉ NHÀ GIÀU THẾ GIỚI GIỮ USD NHIỀU NHẤT 6461 TỶ USD THỨ 2 LÀ ĐỒNG EURO 2118 TỶ
SỰ thật nào cũng là sự thật, dù chúng ta không muốn nói ra khi trong tay đang giữ đồng USD.
Thưa bạn đọc
Từ Petrodollar, nên bao lâu nay, Đồng đô la Mỹ là đồng tiền chiếm tỷ lệ cao nhất của thế giới, rõ ràng là túi của của các ông nhà giàu thế giới (xem hình trên). Do đó là vị thế thống trị của đồng đô la mang lại cho Hoa Kỳ sức mạnh cưỡng chế mà nước Mỹ từng sử dụng dưới hình thức ĐÓNG BĂNG hay THU GIỮ USD để trừng phạt các đối thủ. Trong hai thập niên qua Hoa Kỳ đã dựa vào các lệnh trừng phạt tài chính ngày càng thường xuyên hơn. Điều này càng làm cho các ông nhà giàu đang giữ USD cảm thấy bất an dù họ vẫn là đồng minh của Mỹ.
Người ta lập luận Mỹ càng lúc càng dùng đồng đô la như một vũ khí cho chính sách ngoại giao đó là nguyên cớ cho các nước dù đang buôn bán hợp tác với Mỹ càng chuyển các hoạt động kinh tế xuất cảng sang các loại tiền tệ khác để tránh mối họa trừng phạt cưỡng chế usd trong nay mai. Càng lúc càng có sự gia tăng chính sách "chống đô la", được xác lập để giảm sự phụ thuộc vào đồng tiền USD. Mặc dù trước mắt chính sách chống đô la chưa đạt được mục tiêu nhưng các phân tích hiện chỉ ra trong nhiều trường hợp đã thành công. Các mô hình "phi đô la hóa" sau các lệnh trừng phạt; điển hình Nga và Arab Saudi đã bán dầu cho Trung Cộng và lấy đồng yuan.
Mặc dù chưa ai kết luận các lệnh trừng phạt đe dọa vị thế của đồng đô la là đồng tiền chủ chốt của thế giới, do người ta lo sợ hậu quả tương lai như Nga và một số đối thủ khác của Mỹ nhưng hậu quả tiềm tàng của việc lạm dụng các lệnh trừng phạt vẫn rất đáng lo cho họ.
Đáng chú ý nhất là khi Mỹ đã lạm dụng các lệnh trừng phạt để làm vũ khí ngoại giao rõ ràng nó đang làm suy yếu hiệu quả của trừng phạt theo thời gian khi các đối thủ của Hoa Kỳ phát triển các hệ thống và phương pháp hợp tác riêng biệt tách rời USD mà chúng ta có thể theo dõi phần tiếp theo...
PHẦN 2
KHỐI BRICS- MỤC ĐÍCH VÀ TOAN TÍNH
KHỐI BRICS GỒM BRAZIL, RUSSIA, INDIA, CHINA VÀ SOUTH AFRICA hiện đang có thêm hàng chục thành viên mới tổng cộng dân số bằng nửa thế giới
hình -BRICS (đỏ và màu vàng) SO VỚI G7 HIỆN TẠI
Nhóm BRICS viết tắt từ Brazil, Russia, India, China, South Africa là 5 nước tiên phong cho khởi đầu một liên minh kinh tế đối trọng với khối kinh tế Tây phương do Hoa Kỳ cầm đầu nay đã trở thành một thế lực chính trị lớn trong hai thập kỷ qua tức là sau năm 2000. Ý chính là họ dựa trên mong muốn tạo ra một đối trọng với ảnh hưởng của phương Tây trong các thể chế chính trị kinh tế toàn cầu.
Putin hiện có thể tăng cường sự tập trung chống phương Tây, bao gồm cả các nỗ lực nhằm loại bỏ đồng đô la Mỹ trong đó có sự tiếp tay của Trung Cộng một cường quốc kinh tế đang đứng trước cuộc chiến thương mại với Hoa kỳ nhất là sau khi Donald Trump nhậm chức vào ngày 20 tháng 1 năm 2025.
Tưởng cũng cần nhắc lại, các nước tạo nên BRICS là Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi, thành lập vào năm 2009, BRICS là hậu quả do họ đã và đang bị các cường quốc phương Tây thống trị quá mức và họ nhận thấy kinh tế Tây phương cuối cùng lại chẳng làm lợi gì cho họ là các nước đang phát triển ngoài bị USD khống chế và ràng buộc. Khối này đã qua hai thập niên tìm cách phối hợp các chính sách kinh tế và ngoại giao của các thành viên, thành lập các thể chế tài chính mới và giảm sự phụ thuộc vào đồng đô la Mỹ. Nga và Trung Cộng là hai lực tác động chủ chốt trong khối BRICS.
Tuy nhiên dù muốn hay không, BRICS đã phải vật lộn với những ý kiến chưa thống nhất nội bộ về nhiều vấn đề trong đó có quan hệ với Mỹ nhất là gần 3 năm Nga xâm lăng Ukraine. Nhưng điều báo động cho khối kinh tế USD là số lượng thành viên ngày càng tăng của khối này vừa mở rộng ảnh hưởng vừa tạo ra những căng thẳng mới. Trong đại hội lần thứ 15 của BRICS năm 2023 BRICS loan báo sẽ có 5 thành viên mới được vào BRICS chính thức từ tháng Giêng 2024 là Argentina, Egypt, Ethiopia, Iran, Saudi Arabia và the United Arab Emirates. Trong 5 nước này đáng chú ý là Saudi Arabia là vua dầu thế giới.
TẠI SAO BRICS ĐANG TRỞ THÀNH MỐI LO CHO KHỐI USD?
Tuy BRICS đang là một khối kinh tế ban đầu còn lỏng lẻo do họ là một khối kinh tế đang cố gắng PHI TÂY PHƯƠNG HÓA nhưng hiện tình nay đang báo hiệu họ đang phối hợp nỗ lực kinh tế và ngoại giao xung quanh một MỤC ĐÍCH CHUNG. Mục đích chung đó là gì? Họ rõ ràng đang tìm cách xây dựng một biện pháp chính trị kinh tế rất chiến lược chống đối lại những gì họ coi là sự thống trị của quan điểm phương Tây ví dụ chẳ Ngân hàng Thế giới (World Bank), Nhóm G7 và Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.
Dĩ nhiên việc mở rộng BRICS trong năm 2024 đi theo nhiều tác động địa chính trị nếu chúng ta để ý tới DÂN SỐ hiện tại của BRICS là bao nhiêu? Mười nước BRICS hiện chiếm hơn một phần tư trữ lượng kinh tế thế giới và chiếm tới 1/2 dân số toàn cầu. Đây là điều đáng báo động cho khối USD. BRICS với sự tiếp tay của Trung Cộng và Nga. Phải nhắc lại số lượng thành viên ngày càng tăng cũng mang đến những thách thức mới cho khối USD đó là chưa kể sự phản kháng ngày càng tăng từ các quốc gia phương Tây và sự chia rẽ trong khối USD nhất là sau khi Donald Trump nhậm chức. Vừa qua, một số nhà chính sách châu Âu đã cảnh báo tâm lý chống phương Tây đang ngày càng trở nên sâu sắc hơn. BRICS là kết quả của phản ứng yếu kém của phương Tây đối với nhu cầu của các nước thu nhập thấp hay nghèo. Họ nói rằng các nước phương Tây hay khối USD cần bắt đầu cải cách các tổ chức tài chính to lớn hơn. Có nhà phân tích cho rằng phương Tây bao lâu nay kiêu ngạo hay coi thường sự phát triển hay nhu cầu phát triển của Nam Bán Cầu là điều không quá đáng. Có một số phân tích gia cho rằng cố gắng phi đô la hóa của BRICS dù sao chăng nữa sẽ làm suy yếu của đồng USD và do sức khỏe kinh tế của Hoa Kỳ đang có vấn đề nhất là con số nợ quốc gia của Mỹ đang chạm ngưỡng 35 trillions USD?
GIÁ TRỊ ĐỒNG TIỀN ẢO BITCOIN CÀNG LÚC CÀNG TĂNG
Chính Elon Musk vừa qua đã cảnh báo cú "bankruptcy" của Mỹ không là viễn tưởng và nay hành động hay xu hướng rất đáng nghi của Elon Musk về "vỗ béo con heo" kho tàng Bitcoins (tiền ảo) để giữ của cho chính Elon Musk với sự tán đồng của Trump là điều đáng nghi ngại trước? Chúng ta nên quan tâm tại sao vàng càng lúc càng tăng giá trị do nhu cầu giữ của trên thế giới càng lúc càng nhiều? Tổng hợp lại nó báo hiệu cho tâm lý bất an về USD đó thôi.
Cuộc thi tài chạy đua giữa thỏ (USD) và Rùa (BRICS) trong truyện ngụ ngôn xưa cho chúng ta thấy bác rùa tuy chậm nhưng kiên trì nhưng cuối cùng đã thắng chú thỏ (USD) ngông nghênh tự kiêu và ngạo mạn. Nhất là chúng ta chớ quên có vua dầu Arab Saudi đang là thành viên trong khối BRICS, Ấn Độ và Trung Cộng hiện nay là hai khối kinh tế to lớn của thế giới. Điều đáng chú ý và ắt hẳn bạn đọc không quên Nga tuy có nền kinh tế không lớn hơn Trung Cộng và Ấn độ nhưng là nước có kho vũ khí hạt nhân đứng đầu thế giới. Tại sao chúng ta không nghĩ rằng BRICS đang dựa vào sức mạnh HẠT NHÂN của Nga. Nói về kinh tế dĩ nhiên là sức tiêu thụ, sự tiêu thụ của khối BRICS chiếm nửa dân số thế giới là vấn đề khó thể bỏ qua.
SỰ THẬT TRONG BỀ SÂU
NHÀ GIÀU THẾ GIỚI AI ĐANG GIỮ USD LÀM CỦA ĐANG ĐỨNG NGỒI CHẲNG AN TRÊN NÚI CỦA DO HỌ VỪA LO NGẠI VỪA BẤT MÃN VỀ USD
ĐỒNG TIỀN LIỀN KHÚC RUỘT VẤN ĐỀ SÂU XA NHẤT LÀ LÚC CÁC ÔNG NHÀ GIÀU THẾ GIỚI TỪNG ĐAU LÒNG KHI CỦA CẢI CỦA HỌ BẰNG USD ĐANG BỊ GIẢM GIÁ TRỊ DẦN ĐI QUA SỰ TIÊU PHA QUÁ TRỚN CỦA HOA KỲ KHIẾN HỌ BẮT BUỘC PHẢI TÌM PHƯƠNG KẾ MỚI?
HÀNH ĐỘNG TIẾP THEO CỦA NHÀ GIÀU THẾ GIỚI LÀ GÌ? CÒN NHIỀU GAY CẤN NHƯNG ĐIỀU ĐÓ CHẮC CHẮN SẼ XẢY RA .
Phần III
KHI CÁC ÔNG NHÀ GIÀU THẾ GIỚI ĐẦU TIÊN LÀ Á CHÂU BẮT ĐẦU RÚT VỐN RA KHỎI MỸ
Từ lúc Trung Cộng bắt đầu được Mỹ cho gia nhập Thị Trường Thế Giới Tự Do WTO năm 2004, chính là bước mở đầu cho định hình hoàn chỉnh của toàn cầu hóa kinh tế thế giới lúc Bắc Kinh chấp nhận làm một Đại Công Xưởng Chế Xuất cho hàng tiêu dùng và sau này vươn lên làm đầu tàu chính cho chuỗi cung ứng thế giới. Thị trường tiêu thụ khổng lồ Mỹ là nước hưởng lợi từ giá tiêu dùng rẻ và bao nhiêu thặng dư mậu dịch buôn bán với nội địa Mỹ đa phần đầu tư vào Mỹ. Các cường quốc xuất cảng Châu Á đi theo công thức vậy: Bán hàng cho Mỹ xài rồi đầu tư số tiền kiếm được vào cho Mỹ vay nợ.Ngọn gió xoay chiều, khi số nợ Mỹ lớn lên với con số ngợp mặt thì TT Trump trong nhiệm kỳ 2 này quyết tâm tái định hình thương mại toàn cầu qua chính sách thuế quan hay là "bảo hộ mậu dịch".
Riêng Châu Á đã có 7.5 ngàn tỷ USD đầu tư vào Mỹ qua dạng trái phiếu. Lớn nhất là Nhật, thứ hai là Trung Cộng có khối lượng đầu tư qua trái phiếu bonds đối với Hoa Kỳ.
Nổ lực tái định hình chính sách kinh tế vừa qua với danh từ "To Lớn và Đẹp Nhất" của TT Trump ước tính gia tăng thêm nợ hơn 3000 tỷ USD. Elon Musk phải tháo chạy do không thể giữ lời hứa cắt giảm chi tiêu 2 ngàn tỷ USD cho nợ công Mỹ thực sự như "gáo nước chữa nhà cháy" qua Dự Luật vừa qua của Trump. Đồng USD từng mất niềm tin và làm cho nhà giàu thế giới lo sợ khi Bạch Ốc từng làm USD làm vũ khí trừng phạt mà Nga là điển hình.
Nga từng bị tổ chức Ngân Hàng Swift thế giới loại ra khỏi vòng chơi USD, thì Bắc Kinh có thể nghĩ rằng nay mai cũng đến phiên họ?
Đài Loan và Nam Hàn hiện đang bị Trump ép tăng giá đồng bạc của họ với nhiều lý do nhất là dựa vào "ô dù quân sự" của Mỹ điều này họ bị thiệt hại do đồng nợ của họ đối với Mỹ bị giảm rõ rệt.
Từ lúc TT Trump nắm quyền cho đến nay là lúc toàn bộ thế giới đều chao đảo do chính sách thuế quan táo bạo và chưa hề có do ông Trump đề ra. Đồng USD như đã nói trên đang giảm dần giá trị so với của cải đầu tư của các ông nhà giàu Châu Á. Chính đây là lúc dòng vốn USD từ trái phiếu tại nội địa Mỹ sẽ bị BẮc kinh và Tokyo lần lượt rút đi ra khỏi Mỹ.
Chính sách bất ổn và không chắc chắn của TT Trump dù cho hiện nay ông đang tạm gác hay giảm thuế quan tạm thời cũng làm cho thế giới khó lòng tin tưởng. "Gậy Ông đập Lưng Ông" chính sự 'khó đoán' của một đối thủ chính trị cho thế giới từ chiến thuật "đàm đánh , đánh đàm" của Donald Trump đang gây hại cho Hoa Kỳ.
President Trump presented Musk with a golden key
Hơn ai hết sau khi Elon Musk rút lui ra khỏi vai trò lãnh đạo của cơ quan Hiệu Quả Chính Phủ (DOGE), Musk cay đắng thốt lên
-TỪ NAY TÔI KHÔNG MUỐN CHỊU TRÁCH NHIỆM GÌ ĐỐI VỚI TT DONALD TRUMP NỮA...
và sau đó ông Musk lại viết trên mạng X rằng...
"Tôi xin lỗi, nhưng tôi không còn chịu đựng được nữa. Dự luật chi tiêu khổng lồ và vô lý cùng đầy dẫy sự ngu ngốc cục bộ (pork filled) của Quốc Hội, quả là một sự gớm ghê đầy kinh tởm..."
Cuối hết tác giả bài này xin mượn 2 câu nói của Elon Musk trên, tạm thay làm Kết Luận cùng chấm dứt bài viết ./.
ĐHL edition
3/6/2025
