Monday, March 4, 2024

TỔNG HỢP--TÂM SỰ VƯỜN SAU 2


HOA NỞ VỀ ĐÊM

 





bạch quỳnh chụp 2 giờ sáng









Và một mình tôi chép dòng tâm tình tặng người chưa biết một lần
Vì trong phút ấy, tôi một mình thì thầm, giờ đã gặp được nụ hoa nở về đêm...

(Hoa Nở Về Đêm- Mạnh Phát)

***

    Sáng sớm vừa ra vườn sau, bất giác tôi cảm thấy một mùi thơm rất lạ. Quả thật, có mùi thơm loài hoa nào đó làm khứu giác tôi chợt 'choàng tỉnh giấc'. Có thể vườn hàng xóm đang có cây hoa quý nào đó? Tôi cố nhìn quanh, ngửi theo hướng gió... 

Ôi thôi đúng rồi! Có hai đóa quỳnh trắng lần đầu tiên vừa nở trong đêm. Hai đóa bạch quỳnh này đang xen với mấy đóa hồng quỳnh nở hai hôm trước. Mùi thơm lạ này chắc chắn tỏa ra từ hai đóa bạch quỳnh vừa nở, ngay cái chậu gần chỗ tôi đứng, thế mà tôi chẳng hề hay.



 Chuyện là mấy bữa nay tôi cứ xun xoe, mừng rỡ, chụp hình, khoe với bạn hữu mấy đóa hồng quỳnh do nó quá đẹp. Thú thật với quý bạn, hoa quỳnh đỏ đẹp thì đẹp thật nhưng tôi chẳng khám phá ra mùi hương nào cả. Giờ phút này, xin thưa thật đây là lần đầu tiên kẻ viết bài này mới khám phá ra một hương thơm tuyệt diệu từ mấy đóa bạch quỳnh vừa nở trong đêm. Trồng quỳnh ba năm, giờ này tôi mới có dịp thưởng thức được sắc hương bạch quỳnh.

Làm sao tôi không vui, khi vừa có thêm sắc hoa màu trắng tinh khiết- cùng  một mùi thơm thật lạ làm "dậy" cả hồn người. Hai chậu quỳnh lớn nhất đang liên tục nở hoa. Mấy cành lá xương xẩu, khô khan, thiếu nước, trông bạc nhược một thời gian trước đây, được đền bù  bằng những đóa hoa tinh khôi, đẹp rực rỡ.

Người viết cũng xin thưa với quý bạn, hồng quỳnhhoàng quỳnh cũng từ mấy chậu này. Tôi trồng ba năm nay, ít nhiều đều ra hoa. Mùa trước, hai loại  quỳnh vàng, đỏ đã ra hoa nhưng nhỏ hơn. Năm nay, sau khi bưng các chậu quỳnh ra mái hiên sau, chúng cho hoa thật lớn. Tôi nghĩ rằng quỳnh không chịu nắng gắt hay khí trời quá lạnh.

 Sáng nay, quả là một bất ngờ đầy thú vị đến với tôi. Khứu giác vừa được mấy đóa bạch quỳnh "ban thưởng" sau mấy năm săm soi, chăm sóc. Hương thơm như vương vấn, đậm đà trong làn không khí lành lạnh của buổi sáng sớm. Một màu trắng tinh khiết cùng mùi hương thật lạ vừa giúp tôi tỉnh người trong buổi sáng tinh mơ. Cảm giác mừng rỡ cũng có, phấn chấn cũng có do tôi biết hai chậu quỳnh lớn này vẫn còn ra hoa. Những búp quỳnh mới nhú, mỗi ngày một dài hơn, chực chờ bung ra nhiều đài hoa lộng lẫy, đỏ đậm hay trắng trinh bạch.


 Từng lá quỳnh trông như cố uốn mình, xương xẩu, khô khan trông thật bạc nhược. Do đây là cách thức tôi 'ép' cho quỳnh mau ra hoa theo lời chỉ vẽ của đồng hương, bạn hữu. Giờ công sức này được bù lại bằng những đóa hoa đẹp tinh khôi cùng thứ hương thơm quyến rũ lạ thường.


Một sự phấn kích, khoái trá do cảm giác này "không hẹn mà gặp". Do nó quá bất ngờ lẫn thú vị. Rõ ràng tôi chẳng cần quá cầu kỳ hay tốn kém gì; thế nhưng, sớm nay tôi nhận được một hương thơm đậm đà đến thế.




Tôi cố gắng diễn tả mùi thơm của quỳnh, hay cụ thể hơn là bạch quỳnh để quý bạn đánh giá xem sao.

Hương hoa sáng nay không giống hương  NGỌC LAN do ngọc lan quá nồng nàn. Nhưng thứ hương này chẳng giống mùi thơm của hoa hồng- thứ hương thơm nhẹ thoáng, vào ban trưa nắng đứng bóng chúng ta mới cảm nhận được. Hoa lài thoang thoảng thơm do hương lài lúc có lúc không như bay bổng theo làn gió nhẹ. 


Phải chăng hương quỳnh là một sự kết hợp; hay nó mang một tố chất rất riêng giúp khứu giác của ta không lầm được. Nói, quỳnh hương nồng nàn cũng chưa đúng hẳn; mà thoang thoảng thơm như lài cũng chẳng phải. Tôi phải vận dụng từ ngữ ra sao để diễn tả cho thật đúng một hương hoa vừa cho tôi một cảm giác sảng khoái vào sáng nay...

 Một mùi thơm của loài phấn hương trang điểm, kết hợp một ít nồng nàn của ngọc lan cùng hương hồng  để cho ta một hương thơm nhẹ nhàng lẫn sâu lắng nào đó nhưng lại thoảng bay xa. Hương thơm thật lạ giữa hai trạng thái chìm đắm nhưng nhẹ bay xa. Một hấp lực nào đó để khứu giác mình phải chú mục, tìm kiếm; không được lơ đễnh coi thường mới cảm nhận được. Một loài hương chẳng cần quá "chiều chuộng" ta, bất cứ lúc nào cũng sẵn sàng "phục vụ",  trái lại bắt mình phải trân trọng, săn tìm, nâng niu.


MỘT KHÁM PHÁ LÝ THÚ VỀ HƯƠNG QUỲNH

...Vì trong phút ấy tôi tìm mình thì thầm giờ đã gặp được một nụ hoa nở về đêm...(nhạc)


Những sáng sớm khác, nhiều đóa bạch quỳnh nở muộn tiếp tục ra hoa. Có điều khá bất ngờ làn hơi lạnh buổi sáng hay nhiệt độ khác thường khiến hương thơm bạch quỳnh như bữa đầu tiên không còn xuất hiện. Tôi vắt óc cố suy nghĩ tại sao? Cũng hoa quỳnh trắng, cũng nở về khuya sao mùi hương quý báu kia đi đâu mất? Tôi đoán rằng không phải hương quỳnh khi nào hoa nở đều có mà tùy căn duyên theo một lý do nào đó...độ ẩm, hơi lạnh áp suất không khí nói ra điều này mới thấy QUỲNH HƯƠNG quý báu làm sao !
        

Thế thì người viết có nên cho hương quỳnh là một loài hương quý phái thượng lưu chăng  ?


Hay mình nên đặt hương thơm này- hương bạch quỳnh- với cái tên là Hương Tiên Tử.


Ôi nếu được vậy, ai cũng chiều ý thế, thì tôi sung sướng biết bao !


Bình phẩm tùy bạn đọc. Nhưng theo người viết bài, một khi đã thích quỳnh thì chúng mình hãy tận hưởng mùi quỳnh hương nhiều hơn nữa.


Bạch quỳnh nở đều đặn các đêm tiếp theo. Tôi còn biết thêm một kinh nghiệm từ mấy chậu quỳnh. Quỳnh trắng nở sau cùng; chậm nhất nhưng lại thơm, thế mới quý làm sao.


Người viết lại “bụng bảo dạ”- chỉ ngần ấy chậu quỳnh trong nhà là đủ. Người viết sẽ không gầy quỳnh thêm nữa làm gì.  Cuộc đời này, cái gì nhiều quá cũng tự nó mất dần giá trị- biết đủ là đủ.

 

Có hai điều tôi cảm nhận được từ hoa quỳnh đó là LOÀI HOA NỞ VỀ ĐÊM; tiếp đến, quỳnh hương, theo tôi mới chính là HƯƠNG THƠM TIÊN TỬ./.

 

ĐHL

edition

 ========================== 

CANH TẬP TÀNG 


nồi canh tập tàng của tôi gồm: rau dền, rau má, rau lang, rau sam, rau cải


Hai Tiếng "Tập Tàng" nghe sao xa lắc lơ. Nhất là vào thời đại bây giờ chắc mấy ai còn nhớ. Mà nhớ làm chi những mảnh vườn 'ốm o' những tâm tình 'gầy guộc' những miếng đất cỏn con đào lên bới xuống không biết mấy lần. Một ngày xưa tất cả gộp lại phải chăng đó là một bản "giao hưởng u buồn".  


Ra đi tôi mang theo quê hương của ngày tháng cũ. Bao hình ảnh phai dần theo trí nhớ đong đưa do tuổi già vội tới. Một quê hương xa vời, thật sự nó nằm sâu trong hoài niệm. Nếu có dịp ta về lại quê nhà chắc hẳn chẳng còn ai còn tìm được dấu xưa? 

Ngày đó có bóng mẹ già tần tảo sớm hôm. Có hình ảnh người cha, chiều chiều ngồi nhìn đời trôi qua khung cửa lá, người lặng ngắm bóng tà dương hiu hắt rơi bên xóm nhỏ vắng người.

*

BA MẠ TÔI VÀ CÁI VƯỜN XƯA



Sau mái tranh nghèo là mảnh vườn bạc màu của nhà chúng tôi hồi đó. Mấy cây xoài chẳng bao giờ thấy trái. Hàng năm những cây xoài là 'vùng đất' cho bầy rầy xanh bu kín phá hoại không ra nổi bông. Mấy cây ổi ốm yếu trồng từ hồi mẹ tôi buôn trái cây từ Mỹ Tho về đến Bình Tuy. Nhưng cũng nhờ mấy cây ổi đó mạ tôi cũng kiếm vài ba lon gạo. Còn ba tôi thì bán cho mấy đứa học trò vài đồng để dành mua thuốc lào.

Ba tôi kiếm đâu ra một cây mướp đắng loại trái nhỏ tí teo. Thứ mướp này thân nhỏ chẳng khác chi sợi chỉ, mọc vắt vẻo trên vài ba nhánh nè. Lạ thật? giống mướp này cành khẳng khiu như thế, chỉ vài ba trái loe ngoe, có to lắm cũng chỉ bằng ba ngón tay chụm lại.

 

Cây mướp đắng như thế, dĩ nhiên chẳng giúp gì cho mạ tôi cả. Đám rau đắng bên hông nhà mọc tốt, nó còn cho mạ tôi kiếm được ít tiền.


Ngày vợ chồng tôi về thăm quê hương, tháng 1 năm 2017, chỉ nghe mẹ tôi nằm trên giường ngâm nga, ậm ừ mãi về trái khổ qua. Phải chăng mạ tôi tuy mụ mẫm tuổi già nhưng vẫn nhớ ba tôi  và cây mướp đắng 'ốm o nay đã không còn...


Đói lòng ăn trái khổ qua 

Nuốt vô thì đắng, nhổ ra họ cười ...


Ba tôi đã đi xa về miền dĩ vãng hơn hai mươi mấy năm rồi. Tôi cứ mường tượng hình ảnh con chim sâu hay bay về láo liên, nhảy nhót trên nhánh khổ qua. Mấy trái đắng nhỏ bé, cong queo vẫn mãi đu đưa theo gió.


Mấy mươi năm về lại vườn xưa. Đám rau đắng còn mọc xanh tốt nhưng bóng Mạ không còn. Cái chợ quê  đã mấy thu qua, vẫn  nhớ bước chân mẹ già, hàng ngày tần tảo...


TÔI VẪN NHỚ VƯỜN XƯA, VẪN THƯƠNG HAI CHỮ TẬP TÀNG

Ai đó có hoài niệm, riêng tôi thì thương nhớ về hai chữ "tập tàng". Nói sao chăng nữa, đó là tình cảm gắn bó với nguồn sống chắt chiu nhưng đó là ân tình sâu đậm cho cả nhà tôi còn sống đến hôm nay

  "Chúng ta đi mang theo quê huơng", ở đây người viết mong bạn đọc nhìn cái vườn này, rồi các bạn sẽ thấy những loại rau bình thuờng nhất tại quê nhà đều có ở xứ người ta.


ĐHL trong khu vườn xứ Mỹ 


  Tại sao tôi nói vậy? Những thứ như rau lang, rau má, rau dền, rau cải, rau chanh, húng lủi ngay cả rau SAM vị chua chua bông vàng cũng có tại vườn người viết hôm nay.


  Tôi lại thích đặt tên cho cái vườn này là vườn rau "tập tàng "hay VƯỜN TẬP TÀNG ,  vì mỗi khi "nổi hứng " là tôi hai mỗi thứ mỗi ít vô "nấu canh chơi ". Vì sao mà "nấu canh chơi" vì khi bà xã tôi "nấu canh thiệt" thì tôi đây chỉ tới bàn ngồi ăn thôi. Còn lúc bà xã tôi bận, hay đi đâu thì "vắng chủ nhà , gà bươi bếp" thế là Hai Lúa tôi chạy ra vườn "trổ tài ". Vừa nấu canh tập tàng "ăn chơi " giải trí vừa có lúc ôn lại chuyện xưa cũng đõ buồn.



vườn tập tàng của tôi chẳng có gì xa lạ 



   Khác với "VƯỜN ĐỊA ĐÀNG" của các vị phú gia, người viết chỉ sở hữu được cái 'VƯỜN TẬP TÀNG' đơn sơ này thôi. Bình dị đời thường chừng nào càng hay, càng hợp ý người viết chừng đó. Những loại rau quá bình thuờng, thế mà khi chúng "cất cánh bay xa" mọc tại quê người sẽ cho tôi thứ cảm giác ra đi mà vẫn mang theo hình ảnh vườn xưa, rồi chính tay tôi đã nấu được nồi canh "tập tàng xứ Mỹ"./.

edition by ĐHL
1.8.2023

-------------------- 
 
BỤI  MÍA 

bà xã tác giả và bụi mía xứ Mỹ 2017

                                                           *
   Bạn đọc ắt sẽ phì cười khi thấy tôi qua xứ Mỹ rồi sao lại trồng mía làm chi? Ấy thế khi tôi trồng mía lớn rồi tôi vẫn ép mía ra uống chơi. Con trai tôi lại sắm cho cái máy ép hẳn hoi. Chuyện này ai nghe cũng thích do câu chuyện ngồ ngộ vui tai làm sao. Lý do ở đây ăn uống đồ ngọt nhiều ai cũng sợ chứng "cao đường".

 Người viết có lý do khá riêng để trồng khóm mía lau này. Trồng khóm mía sau hè đôi lúc tôi có những ý thích tự lý thú cho mình. Thưa bạn, có khi trở mình trong đêm những lúc cửa sổ còn hé, tôi nghe tiếng lá mía xào xạc, âm thanh trong đêm đưa tôi nhớ về mái tranh nghèo năm cũ.  Hơn hai mươi lăm năm xa quê, xa miền thôn dã rẫy nương. Tiếng mưa trong đêm, tiếng gió hú, ngàn cây nội cỏ âm vang mái thảo trang rung rinh trong giông tố bão bùng...ôi bao âm thanh đó làm sao tôi quên được...



     Ra tù, tôi được cho về Hàm Tân. Cái tên Động Đền người Quảng trị "Di DÂn Lập Ấp" Bình Tuy 1973 ai cũng biết. Động Đền là một địa danh , không là tên của thôn hay xã nào cả.

  Những mái nhà tranh nằm gọn giữa những vồng khoai, sắn. Những khoảng cát trắng, vài miếng ruộng hiếm hoi. Họa hoằn có vài mái nhà tôn xi măng [*]; đó là hình ảnh của một 'Động Đền'   sau 1975.


một tấm tôn XI MĂNG từ thời 'di dân lập ấp 1973' sót lại này thưng che gió nấu bếp

  Nhà tôi có thêm 'lợi tức'. Hai chữ "lợi tức"  nghe sao lớn? thật ra là kiếm được thêm vài đồng bạc 'mắm muối' nhờ vào vạt mía lau sau hè.



   Khi tôi ra trại về nhà thì vạt mía lau này đã rậm rồi. Mấy đứa em tôi trồng vào thuở 'thanh niên xung phong'[**]  Vạt mía mọc chi chít. Những thân mía sao "ốm o", dài cong queo , nằm xen trong bao lá khô, rậm.

Thế mà mạ tôi kiếm ra tiền mới lạ?


 Trước kia người mình ăn mía, nhai mía; nhưng là mía mừng chứ đâu phải mía lau. Những đốt mía mừng to, bậm, róc vỏ xong, nhai mềm ngọt lịm. Nước mía thơm ứa ra trong từng kẻ răng cho người ăn đỡ cơn khát, mùa hè Quảng trị một thời. 


Giờ về đây, Động Đền, dân mình mua từng đốt mía lau, cứng ngắt, nhai đỡ 'thèm chất ngọt'. Mía lau rất cứng, chỉ để ép ra nấu đường thôi. Cứng, mẻ răng, đứt lưỡi làm sao ăn được? Nhưng tất cả đều là tiền, là chút lợi tức chắt chiu như từng bó rau heo, mớ khoai vụn một thời khốn khó cho bà con ở đây , hình ảnh nay tôi vẫn còn nhớ mãi.   



                                           mía mừng

   Mà lạ, tại sao người ta không trồng mía mừng vào lúc này? theo tôi do đất đai hiếm hoi khi nhìn những miếng ruộng cỏn con như trồng 'làm cảnh' thì đất đai trồng mía ăn chơi, 'phí' quá thôi. 

  Một thời sắn khoai thay gạo. Bột khoai , bột sắn là những 'dinh dưỡng cao cấp' . Vạt mía lau sau nhà, dùng để giữ làn nước dữ sau cái đê cát thủy lợi. Tôi nhớ sao hình ảnh những trận mưa xối xả trong màn trời giông tố. Bao làn nước từ dốc Sơn Mỹ 'hồng hộc' tràn về thôn tôi, ập vào nhà tôi, tràn vào nền đất, xô rào rạo cái vách lá...




  Những đồng bạc hiếm hoi kiếm được từ những đốt mía lau, 'ốm o' khô đét như nhánh nè , nằm cạnh gánh hàng của mạ tôi trong buổi chợ quê.  Mạ tôi chắt chiu mua thêm con cá, hay lon gạo đó là những gì nâng niu trân quý cho từng tấc vườn, từng gốc cây ổi, cây xoài.  Ngay bụi mía lau sau hè tưởng chừng hoang dại; nhưng lại là từng đồng bạc, từng lon gạo kiếm thêm.


Tôi thuơng về kỷ niệm Động Đền, một thời khốn khó. Hình ảnh mãi ghi trong tim tôi là hình ảnh một mái nhà những mái lá lưu dân Quảng tri trong đó có nhà tôi. Tôi còn thuơng sự dễ dãi, xuề xòa người xóm tôi, ăn mía lau mà quên đi đốt mía mừng ngọt mềm, ngày trước.


  Ôi thời gian! mới đó mà mấy mươi năm lao qua nhanh lúc nào chẳng hay? Con đường thôn xưa um tùm cỏ dại cùng bao vạt mía lau của xứ Động Đền nay đà mất dấu. Mấy đám mía trong xóm nhà tôi nay biến thành những vườn điều cùng những ngôi nhà xây mới. Thời này, lò ép đường thô sơ các xã lân cận nay cũng không còn. Đời sống vật chất thời nay đã thay đổi rất nhiều. Những loại đường trắng tinh khôi nhập từ nước ngoài đã thay thế phần nhiều những bánh đường đen thô sơ mộc mạc. Dù sao chăng nữa, có thể nơi nào đó còn trồng mía lau đễ cung cấp cho những xe nước mía thành phố. Đất đai bây giờ tiền muôn bạc tỷ chắc không còn thừa mứa để trồng những loại cây như vậy.


                 lối xóm cạnh nhà mẹ tôi hôm nay (tết Đinh Dậu 2017)

Hôm nay vợ chồng tôi về, đường sá thênh thang, phố phường mở rộng. Lối cát nay mất dấu chân xưa. Lồng lộng trong gió biển Hàm Tân một thời phi lao vi vu hát, làm tôi nhớ thuơng đám mía lau mộc mạc ngày đó biết bao./.


ĐHL 1/8/2015 

27/11/2022

====================== 


BÔ BÔ đứa cháu ngoại sau vườn nhà tôi  
Toyon Avenue San Jose 
 2018




=========================













nước mía tự tay tôi ép


tại nhà Ngoại VN (2017) tôn xi măng thời di dân vào Bình Tuy chỉ còn dấu vết vài miếng dùng làm ngăn gió nấu bếp sau nhà


tôn xi măng: là loại tôn ép cấp phát cho hàng ngàn gia đình QT DI DÂN LẬP ẤP 1973. Sau 1975 chính quyền mới quyết định cho dân QT tại Bình Tuy Động đền đi Kinh Tế Mới 1977 vào Bạc Liêu hay những nơi khác , được tháo dỡ nhà cửa đi theo , nên số nhà tôn xi măng này ít đi . Vào thập niên 1980 ở vùng Động Đền hay trên dốc Sơn Mỹ Tân thắng, những gia đình có lợp tôn xi măng, sườn nhà gỗ , vách ván thuộc loại khá giả, nếu có thêm con bò kéo thì lại là 'giàu' ...

[**]: sau này lập gia đình, vợ tôi kể lại giống mía lau xuất xứ từ nhà vợ tôi bên xóm, các em tôi qua xin về làm giống.
=========================== 

THẰNG BÙ NHÌN TRONG VƯỜN TÔI


Nhà tôi bên chiếc cầu soi nước. 
Em đến tôi một lần.
 Bao lũ chim rừng hợp đàn trên khắp bến xuân... (VĂN CAO)


Bạn đọc thân mến,

Gia đình tui qua Mỹ gần ba mươi năm rồi thế mà Lúa tui vẫn không quên cái chuyện rẫy nương của mình. "Chuyện rẫy nương" đó là cái chi thưa bạn đọc? Chẳng qua đó là cái thói quen 'chự' vườn của tui chẳng hề thay đổi. Có đôi khi tui nghĩ, nó giống y như mình chưa đi Mỹ không bằng?


ĐÁM CẢI ĂN BÁNH XÈO VƯỜN TUI

Chuyện như vầy...

Vườn sau của tui có trồng một mớ cải cay. Năm đó Lúa quyết phải có giống hột cải để làm cho vụ sau. Chuyện hột giống nghe qua chẳng có chi là lạ? Mười mấy năm lăn mình với đời nương rẫy bên nhà đủ cho Lúa tui có 'chút chút' kinh nghiệm. 


chim hummingbird xám 

Nhưng người làm vườn tại đây có nỗi khổ là phải chống trả tìm cách chống chọi với sự phá phách của bầy chim tại xứ Cao Bồi này? Trước hết Lúa xin kể bạn đọc nghe về những con hummingbird hay người ta còn gọi là "chim ruồi". Chim ruồi hay chim ong trong sách vở nhưng ở đây người ta quen gọi là hummingbird. Thứ chim này, chúng nhỏ hơn chim sâu bên mình, nhưng 'anh chàng' này có cái độc đáo mà chim sâu bên nhà cũng 'chào thua'. Chim ruồi  là loại ưa  'mổ' hột cải nhất. Ô la la, cái mỏ dài, nhọn hoắc của chúng lựa hột nào là chắc ăn hột đó. Nó không mổ tứ tung, lại nhắm vào nhánh hột nào vàng chín mà thôi. Những hạt cải vừa chín tới nếu không 'đấu tranh sinh tồn' với loài chim này thì xem như thua luôn, mất giống?!
Tui kể bạn đọc nghe sự phá hoại của mấy chú chim ruồi ra làm sao...Chim hummingbird thường bay vào vườn tui rất bất ngờ. Từ đâu nó xẹt ngang trước mắt tui nhanh tựa tia chớp! Nó vụt qua lại từng cái nhánh bông hạt cải xem chín chưa? không ưa, vụt chú chim bay mất qua vườn bên hay đâu đó chỉ có trời biết.

chim ruồi ban đêm





Nó thích nhất là hột cải vườn tôi. Những mùa trước, khi lấy giống hạt cải, tui tức mình do không biết giống chim gì nó phá mấy bông cải? Cứ buổi sáng sớm, tôi nhận ra nhiều mảnh vỏ bị cắn tơi tả trên mặt đất. Tôi tìm nylon trùm bông cải lại.  Có một sáng tôi dậy sớm ra vườn... một con hummingbird từ trong bao nylon đó hốt hoảng bay vụt ra...

-A té ra là mi!

Chưa hết, thưa bạn đọc. Ngoài chim ruồi còn có mấy bầy chim sẻ hay bay vụt qua vườn nhà tui? Bầy sẻ kể ra chẳng khác chi se sẻ bên mình, từ màu lông cho tới thân mình. Còn những con chim giẻ nữa chớ? Lũ chim này sà xuống là như 'máy bay oanh kích' không bằng? Báo hại thật? Tại sao lũ chim xứ Cao Bồi này này lại thích hột cải của vườn Hai Lúa như rứa? 

Chuyện này chắc Lúa phải "bắc thang lên hỏi Ôn Trời"?

Bổn phận của tui là làm răng giữ cho được  một mớ hột giống cải cay này. Lúa vừa có thú điền viên vừa có loại rau ăn bánh xèo. Chợ Á Châu ở đây ít bán loại rau cải cay cho bánh xèo. Nếu chợ có thì không chắc sạch như rau vườn nhà, vừa tươi vừa không phun thuốc.


***

THẰNG BÙ NHÌN VƯỜN HAI LÚA TRƯỚC ĐÂY




   Khi canh chim , tôi chỉ chịu thua mấy chú hummingbird vì như đã thưa với bạn đọc là hummingbird ngoài ban ngày ra nó cũng bay ra kiếm ăn vào ban đêm nữa .  Gia đình tôi ở xóm này gần mười bốn năm , nghĩa là ngần ấy thời gian tôi "kinh nghiệm" với mấy giống chim trong vườn.

   Vài tuần trước khi đám cải còn một màu vàng rực rở tươi đẹp thế kia nhưng mấy chú giẻ, sẻ, hay ngay cả Hummingbird chẳng màng . Chúng bay qua chẳng để ý, ít khi ghé lại. Ngoại trừ mấy con chim đất, tròn trỉnh chịu khó lũi dưới đám cải tìm mồi thật sớm.


Ngọn gió lướt qua, đưa những cánh hoa cải vàng nhạt cuối cùng, nhỏ li ti, rơi lả tả. Những nhánh hạt bắt đầu huơm huơm vàng, những hạt nhỏ bé bên trong bắt đầu mang màu nâu đậm. Màu vàng đó từ từ lan lên cao, những nhánh hạt non hơn, ngắn lại. Bầy chim thật tinh khôn, chỉ chừng ấy là chúng bắt đầu đảo cánh ghé lại 'thăm vườn'.

Vợ tôi đang ngồi đọc báo, chợt kêu lên:

             -Ôi ôi có con chim phá hột cải ngoài tề!

Tui giật mình vụt chạy ra vườn.

           -A tụi mi khun (khôn) dử  hí? 

Thật vậy, có hai con giẻ xám  có đuôi dài, giữa chừng đuôi có vạch ngang trăng trăng, đang đứng đu đưa trên nhánh bông cải, mắt ngó láo liên. Thấy tôi chạy ra, cặp chim vụt bay mất.

Đây là dấu hiệu đầu tiên báo giúp tôi 'sắp bị quân địch'  tấn công.

  Quả đúng, dưới đất vài cái vỏ bông cải khô vừa chín bói đã bị hai con chim này rỉa hột mất. 

-Cứ đà này, đến khi  hột cải chín hết thì chẳng còn chút giống mô?

   Người kể xin nhắc lại với bạn đọc,  Chợ VN tại Mỹ không bán thứ cải cay dành cho ăn bánh xèo. Họ bán thuần cải bách thảo, bẹ trắng (pok choy), cải làng và mắc nhất là cải làm dưa . Giá cải đắt chưa thành vấn đề, nhưng muốn ăn cải cay hoặc cải non mới lên ba lá thì chỉ có chủ động giữ hạt giống, kèm thêm miếng đất là xong "cái mộng làm vườn" . 










  Giờ qua lại chuyện mấy 'kẻ thù giai đoạn' của tôi là mấy con chim. Sự 'đấu tranh' giữa người và chim, giữa trí óc một nông dân Á Châu và những chú chim Mỹ bắt đầu thực hiện.


   Đơn giản lắm! ta chỉ cần một cái áo cũ cùng cái quần hư, thêm cái mũ làm vườn nữa là có "thằng bù nhìn" đang đu đưa trong gió.  Tôi cho rằng trong cái đầu con chim Mỹ làm gì có khả năng 'hình dung' ra thiệt và giả?


Tôi cho là chúng ở Mỹ, suốt đời chúng chẳng có cơ hội nào đảo cánh qua những cánh đồng, vườn tược, rẫy nương bên quê hương VN thì làm sao chúngq biết được 'thằng bù nhìn' là cái 'chi chi'?


Sự đắc thắng này dĩ nhiên tôi không hề chủ quan, tự đắc. Chuyện tôi lo lắng nhất rằng nếu mùa cải này hạt giống thất bại thì xem như mùa sau tôi chẳng còn cái thú ăn 'cải non ba lá' như từng khoe với bằng hữu nữa.


  Liếc mắt qua cửa sổ xem chừng vườn sau, tôi cười một mình lúc nhớ lại mấy câu thơ trong bài "Thằng Bù Nhìn", bài thơ của vua Lê Thánh Tôn, Người nằm trong số những nhà thơ Đường của tiền nhân ...

Quyền trọng ra uy trấn cõi bờ
Vốn lòng vì nước há vì dưa
Xét soi trước mặt đôi vừng ngọc
Vùng vẫy trên tay một lá cờ
Dẹp giống chim muông xa phải lánh
  Giận quân cày cuốc gọi không thưa
Mặc ai nhảy nhót đường danh lợi
Ơn nước đầm đìa hạt móc mưa./.



giống se sẻ đất 










 

Người viết kể  ra đây mong có vài hàng giúp vui bạn đọc. Kết quả cuối cùng cho tui, người nông dân xứ Việt có thắng đặng lũ chim xứ Mỹ này không? Hạ hồi phân giải.   Cuối cùng người nông dân này đã có gặt hái được kết quả vui mừng đó là một lon hột giống cải đầy.



CẢI BẸ LÀM DƯA



 Tui ưa ý quá. Nhờ kiên trì chịu khó 'chự' chim tui có dư dả hột giống cho đến năm nay -2023-đi ở nơi khác, hạt giống cải vẫn còn rất nhiều. Dời nhà, tui vẫn ưa thích làm vườn. Làm vườn giúp mình vận động lại có ích khi có rau ăn. Và dĩ nhiên tới vườn mới, có một lần tui lại treo thằng bù nhìn dọa chim như trước. Ngoài hạt cải cay, tui còn có thêm khá nhiều hạt giống cải dưa "chính gốc" nữa.  Người quen cũng được Hai Lúa chia sớt các thứ hạt cải về trồng. 

Dù sao chăng nữa, nói chi thì nói, tui không quên công 'chự' vườn của "thằng bù nhìn" mấy năm nay tại quê hương mới./.

ĐHL update 18/3/2023

edition from 15/5/ 2021

================== 

CHIM CŨNG BIẾT BẢO VỆ VÙNG TRỜI 


CÁNH DIỀU THẢNH THƠI


Bầu trời trong xanh tràn trề nắng ấm. Chú diều vần vũ lượn vòng dưới bầu trời quãng khoát, không một bóng mây. Đôi cánh rộng của con chim thuộc loại lớn dang rộng, như đang lười biếng hoạt động nhưng vẫn đủ giữ cho diều đảo từng vòng thật chậm trên cao. Thỉnh thoảng, cặp cánh của nó lại đập ít cái, chỉ ít cái thôi, thế là diều lại tiếp tục bay vòng như cũ. Chú chim lơ đãng này khi lượn vòng như thế, thường bay một mình. Hình như nó đang tận hưởng một buổi rong chơi nhàn nhã, tự do và thênh thang.




TÉ RA CHIM CŨNG BIẾT BẢO VỆ  ‘GIANG  SƠN, LÃNH THỔ’ CỦA CHÚNG


Thình lình từ dưới thấp có ba bốn chấm đen vụt bắn lên, rồi liên tiếp nhiều chấm đen khác vụt bay lên! Một bầy quạ đang bay lên ‘nghênh chiến’! Thì ra diều ta đang lạc vào ‘lãnh thổ’ của bầy quạ không biết bao giờ? 




hạt sót California rất nhiều



Quạ vùng này nhiều lắm. Chúng sống từng  bầy. Thỉnh thoảng không biết từ đâu chúng đậu vào các lùm cây hạt sót, kêu vang chí chóe. Cây hạt sót trồng nhiều ở vùng này là thức ăn của loài quạ. Đến mùa, hạt sót bị quạ ăn rơi vãi đầy mặt đất.








hình 1930 người bộ tộc da đỏ tại California và hạt sót


Thật ra ngày xưa người Mỹ bản địa tức là thổ dân da đỏ họ dựa vào nguồn hạt sót làm thức ăn chính cho họ. Những bộ tộc da đỏ thường chế biến tích lũy hạt sót làm thức ăn. Các nhà dinh dưỡng học cũng phân tích cho rằng hạt sót có hàm lượng dinh dưỡng cao.




Con diều tuy to lớn thế, nhưng lại bay chậm. Hai ba con quạ bay nhanh hơn diều, chúng thi nhau lao vụt vào cánh trái và cánh phải của diều ‘gặp nạn’. Diều giờ đây hốt hoảng lo tìm đường thoát. Bao phút an nhàn vừa qua biến đâu mất, nó chỉ còn vội bay thẳng một hướng thoát thân. Nhưng lũ quạ đâu chịu buông tha? Thỉnh thoảng cánh của nó bị quạ mổ trúng, từ trên cao tiếng diều kêu lên quang quác. Mấy con quạ vừa đuổi địch thủ vừa kêu nhau chí chóe. Thật thương hại cho con diều ham chơi, nó lạc vào ‘không phận’ bầy quạ mới ra cớ sự như thế? Bao nhiêu uy dũng của giống nhiều đi đâu mất? Từ dưới đất người chứng kiến mới lo ngại thay cho thân nó. Diều đâu phải là thứ chim hiền? nhưng than ôi: “mãnh hổ nan địch quần hồ” diều thua là phải, lo  bay đi tránh ‘giang sơn’ lũ quạ. Có mục kích cảnh này mới thấy sự ‘quyết chiến’ đầy hăng say xen lẫn đoàn kết từ bầy chim đen đúa, ồn ào là quạ. Những thứ chim khác nhỏ hơn thường biết ‘thân phận’ của nó nên hiếm khi thấy quạ ‘tranh chấp’ với các bầy chim nhỏ khác, ngoại trừ có bóng diều lai vãng là bầy quạ chẳng hề ‘tha thứ’?


KHI ĐÃ 'BẢO VỆ' VÙNG TRỜI QUẠ CŨNG KHÔNG THA THỨ CẢ MÁY BAY KHÔNG NGƯỜI LÁI DRONE



Tại vùng ngoại ô nào đó ở Australia một chiếc drone của con người thả chơi cũng bị một chú quạ bay lên "nghênh chiến". Khi đã có nhiệm vụ 'bảo vệ không phận' quạ thi hành rất đúng nhiệm vụ của quạ. Chiếc máy bay nhỏ có 4 chong chóng trong hình đang bị chú quá đậu vào phần đuôi và 'mổ cắn' tứ tung?!

Quạ không tha thứ từ con diều nào đó lơ đễnh bay lạc vào, cho đến máy móc của con người có động cơ đang hoạt động nó vẫn không hề sợ hãi. Sự tấn công không khoan dung có thể làm con quạ này trở thành một 'chiến sĩ' của loài chim.


CAO NHÂN TẮC HỮU CAO NHÂN TRỊ


Chim cắt (kestrel) Bắc Mỹ là giống chim tương cận với chim ưng (falcon) nhưng nhỏ hơn. Nó là giống chim săn mồi tuy nhỏ bé nhưng dũng mãnh


Thế mà một ngày, người viết có dịp nhìn thấy lũ quạ dữ tợn kia lại bị một “khắc tinh” trị nó, đó là CHIM CẮT.


Cũng là bầu trời của vùng Alum Rock Park, nơi gia đình tôi ở. Cũng một sáng trời quang đãng và tràn đầy nắng ấm. Tôi nghe trên cao có tiếng quạ kêu quang quác khác thường? Thì ra có mấy con quạ đang bay loạng choạng và hỗn độn. Tiếng quạ nghe chí chóe như có chuyện bất thường?


  Có một bóng chim nhỏ hơn, bay xẹt qua, ngang dọc nhanh như những “lằn đạn”?! một đường bay của bóng chim này là một lần cánh con quạ đen bị va trúng khiến quạ ta, có thể đau quá, kêu vang... mấy con quạ trên kia đang bị xé lẻ, mỗi con mỗi hướng, cố né tránh con chim nhanh nhẹn kia?


THÌ RA CÓ CON CHIM CẮT ĐANG TẤN CÔNG QUẠ


 chim cắt bay như một mũi tên đánh quạ - quạ chỉ biết bay trốn

BẦY QUẠ ĐANG BỊ CON CHIM CẮT TẤN CÔNG


Con chim cắt từng sống đơn độc không từng bầy như quạ nhưng là ‘kẻ thù không đội trời chung’ với bầy quạ. Người ta nói “nhanh như cắt” quả thật không sai! Trên cao, chúng ta không thể thấy được rõ ràng hình dạng của chim cắt, nó chỉ là một bóng đen bay xẹt qua lại như “như những lằn đạn” không hơn không kém! Quạ bay khá nhanh, thế mà không thể nào so với con cắt được.


Tôi cho rằng tốc độ trên không là ưu thế hàng đầu của chiến thắng. Sự to lớn dềnh dàng rõ ràng không là yếu tố thắng thế trên không trung.


Lạ làm sao? Tôi thắc mắc có thể bầy quạ này đang lạc vào “không phận” của con chim cắt kia mới ra cớ sự này?


Hài hước một ít chúng ta nghiệm ra “Lãnh thổ và không phận” của loài chim- có thể là một luật lệ tự nhiên của tạo hóa trao cho chúng mà con người ta không thể hiểu hết? Người viết tin rằng bẩm sinh và tự nhiên của chim muôn hay thú vật bẩm sinh chúng cảm nhận ra cái 'ranh giới' kia. 


Người viết lại hình dung nơi thâm sơn cùng cốc; “RỪNG NÀO CỌP ĐÓ” đây là kinh nghiệm dân gian nhưng chúng ta tin rằng điều này có thật. Một rừng không thể hai cọp; một điều kiện rất bẩm sinh mà muôn thú tự nhiên biết lấy để chia ra ‘ranh giới’ trong rừng, nhất là loài thú dữ.


Một ngày rảnh rang thoải mái, có đôi lúc chúng ta ngồi ngắm trời mây và tự cho rằng một bầu trời cao kia quả là một vùng không gian tự do rộng mở.


 Nhưng sự thật nay đã khác hẳn trong tôi: thì ra ngay cả chim chóc vẫn biết 'phân chia gìn giữ vùng trời vùng đất' cho chúng huống hồ gì loài người trong thế giới hôm nay. Phải chăng có một dịp nào đó có những nhà quân sự trên thế giới này nhìn cảnh những loài chim đánh nhau trên bầu trời rồi nảy sinh ra những ý tưởng, chính sách quân sự?


Đó là những hình ảnh không chiến trên bầu trời vào thời chiến tranh. Các nước đang thi đua nhau chế tạo càng lúc càng nhiều chủng loại phi cơ chiến đấu với những lợi thế trongkhi KHÔNG CHIẾN để đạt cho được chiến thắng trên không.  Các loại phi cơ tiêm kích càng lúc càng lợi hại hơn thi đua nhau ra đời đưa cuộc chạy đua vũ trang trên không hiện nay chưa bao giờ ngưng nghỉ.


Chuyện chiến tranh của loài người lại càng dễ hiểu khi chúng ta nhìn lên bầu trời hàng ngày vẫn còn những loài chim khắc kỵ nhau quyết tranh giành nhau vùng không gian của chúng thì các "con chim sắt" của không quân các nước vẫn "nối gót" như vậy để bảo vệ giang sơn của họ.


Cuộc sống trên trái đất vẫn còn tiếp diễn thì sự cạnh tranh của muôn loài tất còn hiện hữu. Âu đây cũng là định luật sinh tồn ./.


Đinh hoa Lư 26/9/2021

Bầu trời East Hills Alum Rock Park California

 


TÂM SỰ TỪ MẢNH VƯỜN TÔI 1


TIẾNG CHIM GỌI SÁNG


Hoàng hôn về khi bóng nắng dần phai
Tiếng chim hót muộn màng gọi bầy lẻ loi ...

[Như cánh chim trời  ( nhac : Lê Tín Hương ca si : Duy Trac)


                              chim giẻ xám (gray jay)

     Mùa đông đã qua, nắng xuân đang lại California hai, ba tuần nay dù chỉ báo hiệu thôi nhưng đây cũng là lúc tiếng chim giẻ bắt đầu trở lại. Năm nào cũng thế, cứ gần hết tháng Hai khi cái lạnh cuối đông chưa tàn nhưng vài vạt nắng ấm mùa xuân bắt đầu xuất hiện. Cứ sáng sớm nếu tôi biết lắng tai nghe, tôi sẽ nhận biết tiếng vài con chim giẻ bắt đầu trở lại vùng này. Tôi chẳng hề biết bầy chim chúng bay đâu mấy tháng mùa lạnh, nhưng khi ánh xuân bắt đầu le lói, mấy rặng hoa đào vùng tôi ở bắt đầu nở là lúc chúng lục đục bay về. 
    Tôi để ý giống chim giẻ do có giống trong loại này hót nghe rất vui tai. Tôi có đọc một truyện ngắn của nhà văn Mỹ Mark Twain viết về loài giẻ xanh Màu xanh biếc của loài chim tác giả đó viết thật đẹp. Tuy vậy. Thật ra, tôi chưa có dịp may nào để thấy loài giẻ xanh như trong truyện ngắn của nhà văn đó cả.  
    Bầy giẻ vùng tôi đa số mang màu lông xám, chẳng có gì để khen chúng  đẹp; bù lại trời cho chúng tiếng hót, nghe thật rộn rả, vui tai làm sao!


         giẻ xanh trong truyện ngắn "What Stumped The Blue Jays" của Mark Twain

    Ngang đây tôi lại nói về cái tính siêng năng của nó. Trời chưa sáng, còn rất sớm; chợt thức giấc,tôi đã nghe tiếng kêu khe khẻ của mấy chú giẻ bên vườn hàng xóm rồi! Những tiếng kêu nhỏ hơn của con giẻ khác đáp lại như lên tiếng với nhau hay 'canh chừng' cho nhau trong giấc ngủ chăng? Rồi sau đó, tất cả chìm vào im lặng để đợi trời sáng.    
                        
     Bầy giẻ vườn tôi thường thi đua gọi nhau tiếng đổ hồi như thúc giục ai đó? Có khi tiếng chúng nghe trong trẻo như sơn ca, khi chiêm chiếp nhỏ nhỏ, rời rạc nghe giống gà con hay mấy con chim sâu đang nghiêng đầu tìm mồi trong mấy bụi chanh. Cũng có lúc tiếng giẻ lại khản đặc, khó nghe như con tiếng con quạ đen đủi xấu xí nào đó. Nói chung tiếng loài giẻ thật đa dạng  phong phú. Chả trách nhà văn Mark Twain  cho là "Huyên Náo" trong truyện ngắn của ông.  

    Có một điều hơi lạ, tôi chưa bao giờ thấy giống chim giẻ này tôi đậu im lìm, ủ dột như loài chim bói cá (chài cá) bên nhánh sông Vĩnh Định năm xưa. Đó là thời gian đơn vị chúng tôi trú quân bên cầu Ba Bến. Hình ảnh một giống chim lông xanh, lặng lẽ đậu trên nhánh cây khô, soi hình trên bóng nước, kiên nhẫn chờ mồi. Những ngày sau ngưng bắn, hai bên giới tuyến 'trái độn, da beo', làng thôn im lìm, cảnh vật cũng im lìm, ngay cả tiếng những bầy chim cũng 'lặng im' không biết chúng bay về đâu trong tháng ngày đó?

      con chim bói cá ngày xưa bên cầu Ba Bến

***

     Trở lại chuyện mảnh vườn xứ Mỹ hôm nay khi nắng ấm càng nhiều, bầy giẻ càng kêu vui góp tiếng cho mùa xuân đang đến.Tiếng hót của chim làm lòng người cảm thấy vui hơn.  Cảm giác gần gũi với thiên nhiên, chan hòa trong tiếng hót của loài chim giẻ càng làm tôi nhớ tiếng chim cà cưỡng hay tiếng chèo bẻo của quê huơng trong cánh rừng  Bình Tuy sau này. Lại một lần nữa tôi phân biệt tiếng chim chèo- bẻo "ồn ào " hơn tiếng chim giẻ nhiều.

chim sẻ ở California

     Người viết muốn trở lại chuyện chim sẻ. Bầy sẻ ở đây xuất hiện thuờng luôn. Chúng trông chẳng khác gì chim sẻ ngày xưa Quảng Trị; từ màu lông cho đến độ lớn. Chim sẻ ở đâu mà không ở từng bầy! chúng hay bay thoáng qua vườn tôi, chen chúc trong khóm chanh hay đuổi bắt nhau trên cành thông cao hàng xóm, rộn ràng một hồi rồi lại bay mất. Lủ giẻ xóm tôi xem khác hẳn. Chúng quanh quẩn, thi nhau kêu hót trên mấy cây mận  hay thông trong vùng, không hề bay xa.

       Có điều chim giẻ chỉ ở vùng Bắc Cali này;  cũng như hai loài chèo bẻo và cà cưởng chỉ có bên quê nhà. Qua đây lâu ngày tôi không còn nghe lại tiếng chim chèo bẻo bên nhà. Mỗi lúc nắng lên cao tiếng chúng kêu nhau náo động trong rừng.

      Từ quê huơng sang đến xứ người, tôi có dịp so sánh tiếng hót của một vài loài chim. Chim trời cá nước, làm sao so sánh hết được? Thiên nhiên quá bao la rộng lớn, bao cánh chim bay khắp bầu trời mang theo tiếng hót giúp vui cho đời một ý nghĩa thanh tao bên sắc màu rực rở của lá hoa cây cỏ.


người viết đã chụp được hình con giẻ xám này, nó đang nghểnh cổ hót liên hồi như sơn ca. Xuân về là loài chim này bay trở lại 

        Đông đi xuân đến, vẫn mãi là vòng tuần hoàn bất tận của thời gian. Dù nắng ấm lên cao hoa rộ nở, nếu như đời này vắng tiếng chim hót líu lo thì xem ra tẻ nhạt biết chừng nào? Đó là cảm nghĩ của tôi, những lúc thức giấc cố lắng tai nghe tiếng chim gọi sáng. Bỗng nhiên trong tôi dâng lên một cảm xúc trìu mến lạ lùng. Thật thế, tôi thầm cám ơn tạo vật đã sinh ra cho chúng ta nhiều loài chim để hàng ngày chúng hót líu lo cho đời thêm vui ./.

ĐHL
San Jose April 14, 2013
edit 20.2.2023


===========================  

Chim Về Thăm Lại Vườn Xưa




Chim Về Thăm Lại Vườn Xưa

HÀNG NĂM khi những cành mận ngoài cửa sổ căn phòng vợ chồng tôi nhú đầy là non xanh là chú chim nhỏ này lại trở lại "thăm tôi". 

Thú thật với bạn đọc tôi phải dùng mấy chữ "trở lại thăm tôi" vì tôi bắt đầu để ý đến nó hai ba năm này rồi.

Đúng vậy, cũng khung cảnh này, vẫn bầu trời đầu xuân đầy nắng ấm qua những khoảng lá xanh lục của cây plum mười mấy năm qua. Hình ảnh này không bao giờ thay đổi đúng sau tiết lập xuân . Vẫn con chim nhỏ này, cái mỏ tí xíu cứ đánh "lóc cóc " liên hồi vào mặt kiếng. Năm ngoái năm kia cũng thế, hôm nay nó vẫn trung thành trở lại bên khung cửa sổ quen thuộc, gỏ đôi ba tiếng như muốn cho tôi nghe và để ý những gì nó "muốn" !

Một cảm giác thân quen chợt đến trong lòng. Tôi như muốn thốt lên "vào đây, vào đây chơi chim ơi !". Con chim chao cánh qua đậu trên cành mận, chút chi nó lại vụt bay qua gỏ tiếp vào thành kiếng. Tôi lại khám phá ra năm nay nó có đến hai con. Con kia chỉ đậu chờ nó trên cành.
vườn nhà cũ 3612 Bloomsbury Way San Jose CA 95132

Tôi thấy lạ, không biết chú chim nhỏ muốn gì? Làm sao tôi có thể hiểu được ý của "chim trời cá nước "? Nhưng điều tôi khó hiểu nhất là nó đi đâu, sống đâu, suốt mùa đông lạnh giá vừa qua? Nếu mùa đông nó đi tìm vùng nắng ấm nào đó, chắc nơi đó phải là xa lắm . Nhưng sao nó còn nhớ đến cái cửa sổ và cây mận này mà bay về lại được?

Một, hai tháng nữa, cây mận này lại nặng trỉu trái. Hai con chim này chắc hẳn sẽ bay về lại đây. Trên cành, sẽ có vài con sóc đưa những con mắt đen "thao láo" nhìn vào phòng.

Hai con chim bé nhỏ hôm nay đây đang mang lại niềm vui cũng "nho nhỏ" cho tôi. Chợt tôi thấy thích thú vói tập quán của chúng dù bay đâu xa hàng năm vào ngày tháng này chúng không quên bay về chốn cũ.

Chim còn thế, huống chi người?

ĐHL 2014
kỷ niệm
3612 Bloomsbury Wy San Jose CA 95132
=================================== 

CHẬU QUỲNH THẦY TRỊNH HUY TRƯỜNG TẶNG

 

Chậu Quỳnh Nở Muộn



- Phúc ơi nhớ ghé tới nhà thầy lấy mấy chậu quỳnh nghe!
- Thầy có gầy cho hai đứa Phúc và Hiệp 2 chậu quỳnh đây ...

Cú phôn bất ngờ của thầy Trịnh Huy Trường, báo cho hai đứa chúng tôi tới nhà thầy nhận hai chậu quỳnh, làm tôi sung sướng, xúc động. 




Từ sau buổi họp tại nhà thầy Trịnh huy Trường nhằm lúc thầy mới đảm nhận chức vụ tân Hội Trưởng Hội Đồng Huơng QT, ai cũng khen vườn sau của thầy thật đẹp, rất hợp với thú điền viên tuổi già. Ai cũng chú ý vào mấy chậu QUỲNH nhà thầy cô. Mọi người ra thăm vườn sau đều trầm trồ khen đẹp. Hai vợ chồng tôi thì khỏi nói, cứ suýt xoa khen hoài. Một hàng  quỳnh của nhà thầy được kê lên cao, sắp theo một bên lối nhỏ ra vườn. Trên đầu lá giống tiểu quỳnh này, không biết bao nhiêu bông tiểu quỳnh màu hồng tươi nở rộ, cong cong buông xuống trông đẹp mắt làm sao.

                                                    *
 Thế mà không ngờ họp xong ra về, chỉ một thời gian thầy mới gọi phôn cho món quà bất ngờ đầy ý nghĩa: thầy Trường đã săm soi tỉa là gầy hai đứa, gồm Lê Hiệp và tôi mỗi nhà một chậu quỳnh con...

*

Thời gian qua thật lẹ, mới đây mà đã hai mùa giáng sinh rồi. Cái vui năm nay là chậu quỳnh thầy tặng bắt đầu hé nụ để bù lại những ngày tôi xót xa nóng nảy chờ đợi nó ra bông.

Thú thật với bạn đọc, bản thân tôi chẳng có kinh nghiệm gì về trồng bông; dù đôi lúc cũng thích ngắm bông và thuởng thức những loài bông đẹp. Đem chậu quỳnh thầy về xong, tôi hết đem ra đem vô nào hứng sương nào phơi nắng thêm phân tăng trưởng... hơn một năm nó vẫn "ù lì" ra- lá vẫn hoàn lá thế mới lạ làm sao?

-Hay là nó không thích nắng?

Tôi nghĩ thầm như thế.

Thế là tôi vội bưng chậu quỳnh con ra hiên trước nơi huớng nhà không đón ánh mặt trời mọc.

Thời gian tiếp tục qua, chậu quỳnh nhà của tôi nó vẫn là "chậu quỳnh toàn lá " dù lá nó có xanh hơn, bụ bẫm hơn một ít khiến tôi có thể gầy ra một chậu nho nhỏ khác. Nhưng chuyện 'đau khổ'cho tôi nó vẫn trơ ra đó, trên đầu lá không có dấu hiệu cỏn con nào là "ra hoa kết trái" cả, thế mới lạ?

Người viết nhớ trong dịp tết đến, Thầy và  CÔ tới thăm nhà hai vợ chồng, bữa đó tôi vắng nhà. Khi về nhà, tôi nghe bà xã tôi mách lại thầy có trách nhẹ "cái số thằng phúc không biết chăm bông !" khi nhìn chậu quỳnh "quý hóa" nhà tôi đập vào mắt thầy trước cửa nhà.

Nghe vậy tôi buồn trong bụng làm sao.


-Hay là nó thiếu nắng?

tôi nóng lòng nghĩ thầm

Thế là tôi lại tiếp tục bế  "nàng Quỳnh" lui lại vườn sau nơi đầy ánh năng, hòa nhập với màu xanh của đám cải cùng mấy chục chậu ớt đang phô màu xanh biếc dưới ánh mặt trời ôn đới.

vườn nhà cũ lúc chậu quỳnh Thầy Trường cho chưa ra hoa để sánh với vườn sau của người viết năm 2012

*

Mùa hạ qua đi ... mấy tháng trời ngập tràn ánh dương rực rỡ cùng hai chậu quỳnh, của chờ đợi- của đợi mong- vẫn im "thin thít" một màu xanh "bí hiểm" tương tự như nụ cười của nàng "Mona Lisa" của danh họa Leonardo Da Vinci cho đến nay chưa ai "giải mã " được.

Tôi lại 'lủi thủi' bưng mấy chậu quỳnh ra trước nhà, miệng lẩm bẩm:

-Có thể nhiều nắng quá! 

Tôi tự an ủi mình như vậy.

Thu qua, mùa đông lạnh giá đang đến xứ người. Mấy hôm trước khi tôi mới bước chân vô nhà thì bà xã tôi vội vàng mách ngay:

-Anh ơi hình như chậu quỳnh mình sắp sửa có búp bông rồi!

Răng?!

Tôi chạy vội tới chậu quỳnh nhìn xem...

Trên đầu mấy nhánh lá vươn dài mạnh mẽ có vài nốt sần màu đỏ tai tái, một dấu hiệu lạ từ hai năm nay chưa bao giờ thấy.

Tôi cúi sát,  săm soi nhìn thật kỹ:

-Đúng rồi em ơi! hắn ra bông! hắn ra bông rồi!

Tôi mừng như trúng số 'super loto' ở xứ Mỹ này, bụng vui như mở cờ !

Mỗi ngày tôi tới quan sát mấy lần; những búp đỏ to dần, dấu hiệu của những đóa quỳnh tương lai đang đem niềm vui tới cho vợ chồng tôi ngày cuối năm.



Một cái vui khác nữa đến cho nhà tôi, tết tây này ngày đầu năm đúng lễ kỷ niệm 30 ngày cưới vợ chồng tôi (1/1/2013), ngày này trong số khách khứa bạn bè phải có mặt vợ chồng thầy Trịnh Huy Trường mới được.

Ngày đó trước tiên, dĩ nhiên tôi phải khoe ngay cho cô thầy thấy chậu quỳnh nhà tôi đang phô sắc. Ôi những đóa tiểu quỳnh từ chậu cây thầy tặng hai năm trước; chúng đang phô những búp hoa tươi hồng đẹp đẽ chẳng khác chi "tươi cười chào mừng" chủ cũ vậy.
*
Portrait of Jekyll by William Nicholson, painted October 1920; commissioned by Edwin Lutyens, donated to the Tate Gallery in 1921.
Born29 November 1843
Mayfair, London, England
Died8 December 1932 (aged 89)
Munstead Wood, Busbridge, Surrey, England
OccupationHorticulturistgarden designer, writer and artist
wikipedia mở

   Gertrude Jekyll (1843-1932), nhà tạo mẫu về vườn, một nữ họa sĩ cùng nhà văn có tiếng Anh quốc, bà từng nói rằng -"mảnh vườn là người thầy tốt nhất, nó dạy ta lòng kiên nhẫn cùng sự chăm nom; nó dạy ta về kỹ năng cùng tính tiết kiệm; và hơn tất cả nó dạy ta về lòng tin."

cho đến tết 2015 nhà cũ của chúng tôi đầy các chậu tiểu quỳnh do thầy Trịnh Huy Trường tặng


Câu nói này của bà thật giá trị, ít nhất là cho tôi như trường hợp chậu quỳnh thầy Trịnh Huy Trường  tặng cho vào hai năm trước. Chậu hoa kỷ niệm đã ra bông.  Những nụ tiểu quỳnh đỏ thắm, tươi đẹp nở đúng vào đầu tết cũng là một món quà tinh thần quý báu ý nghĩa cho gia đình chúng tôi trong dịp đón xuân/.


ĐHL
2012
=============================== 

2013

CÂY ỔI MỘT TRÁI

    CHUYỆN KHÓ AI TIN, nhà chúng tôi ở xóm cũ đó đúng mười ba năm tròn, từ năm 2002 cho đến 2015 là năm có nhà mới. Năm 2015 là lúc giã từ, tính ra đó là một khoảng thời gian không thể xem là ngắn được. Có một điều hôm nay người viết phải viết vài dòng nhắc về cây ổi lạ lùng ở vườn sau đó. Một chuyện tôi xem lạ lùng nhất do hai năm nay giã từ nó chỉ có  duy nhất ...MỘT TRÁI . đến nay nó chẳng có thêm trái nào nữa.


Chuyện lạ, may thay tôi có giữ tấm hình ghi lại trái ổi 'hiếm hoi' mong đó là kỷ niệm lúc con gái út còn nhỏ dại 



***

     Không biết gốc ổi vườn sau nhà tôi trồng đã bao nhiêu năm rồi, chứ từ ngày gia đình tôi về ở đây thì đã thấy nó .  Mười một năm nay cây ổi này nó vẫn 'hoàn ổi' có nghĩa rằng bông thì vẫn thấp thoáng có ra đó nhưng cuối cùng nó vẫn rụng hết trơn chẳng đậu được trái nào, thế mới lạ ?
    Tôi thực sự bực mình vì chuyện này. Đi dạo quanh đây thấy vườn người ta gốc ổi sum xuê trái thấy mà 'phát thèm' . Tôi thì có 'tay trồng' đó; nhưng chỉ rặc ròng mấy cây ớt cay 'xé lưỡi' , ăn tô bún bò kèm theo loại ớt vườn tôi ai cũng khen rằng ' hợp gu'. Hoặc giả mấy vạt cải cay loại ăn bánh xèo, nói theo kiểu dân Nam .
   Còn cây ổi này ! hơn mười năm nay , nào un gốc ! nào chôn thêm phân! nó vẫn 'ngang bướng' chẳng chút gì 'thiện cảm' với tôi. Bà xã tôi hay "so đo" phân bua ổi nhà người ta làm tôi thấy 'nóng lỗ tai' nhưng đành thúc thủ chẳng có kế gì hơn. Hàng năm lốm đốm vài bông hoa trắng nhú ra, tôi mừng khấp khởi ngắm từng cái, nhìn vài con ong vần vũ bay quanh , lòng tự bảo lòng:
"Biết đâu năm nay nó đậu trái?"

     "Đùng" một cái năm đó "gió đã xoay chiều"!

   Mùa thu qua đi, ngọn gió lạnh từ hướng bắc thổi về. Mấy chiếc lá ổi xanh lục dần dà chuyển qua màu 'huyết bầm' chực chờ rơi rụng. Đúng lúc đó, tôi khám phá ra một trái ổi 'hỏn hon' như "e lệ" lấp ló sau mấy chiếc lá màu đỏ bầm kia.

Một sự mừng vui đến bất ngờ, tôi kêu to:
-Miu ơi, ra coi 'trấy' ổi - ơi Miu ! 

Con gái út của tôi như các bạn thấy đó, nó là út đối với nhà tôi thôi, chứ năm đó học lớp mười rồi. Dĩ nhiên con gái tôi làm gì có nỗi mừng lạ lùng như ba nó. Hơn nữa, nó đâu cần biết ỔI là cái chi chi...

Trong nhà, nó mãi mê với cái laptop. Còn tôi mãi lay hoay đứng mọi góc ngắm nghía trái ổi "độc nhất vô nhị" muốn "no con mắt". Ôi trái ổi 'quý  báu' chỉ to hơn viên bi một tí thôi. Màu xanh non nớt khác hẳn với màu tàn úa của mấy chiếc lá xung quanh làm tôi thêm e ngại. 
   Thế là hết cột dây đỏ làm dấu, đến bọc ny lon xung quanh do tôi lo nó rụng mất. Ngày lại ngày, sáng sớm tôi ra vườn xem nó 'có sao không?" . Mùa đông về, hết giáng sinh rồi lại qua tết. Thật may, trái ổi vẫn còn mặc dầu nó chỉ to hơn một ít thôi. Nhưng có điều an ủi, màu da trái ổi coi bộ 'óng ả' hẳn lên như đáp lại tấm lòng mong đợi của chủ.
   Các bạn thấy, tấm hình trái ổi tôi post lên đây để viết về cây ổi 'bướng bỉnh' vườn nhà.
    Dĩ nhiên các bạn sẽ đoán đúng ý định của tôi rằng ít hôm nữa chờ trái ổi này 'láng da' thêm một chút , tự tay tôi sẽ hái nó đem vào tặng cho con gái: đó là... ÚT MIU.


hơn mười năm trước 2013 tôi vẫn siêng năng cầm cuốc chẳng khác gì bên quê nhà 

hình ảnh vườn cũ 



    Nơi xứ lạ quê người gia đình tôi sau mười ba năm cư ngụ tại đó lại tiếp tục giã từ. Tôi sẽ chia tay với bầy chim và mấy chú sóc. Những con vật đó chắc chắn sẽ thấy vắng tôi, người  từng lay hoay săm soi sau vườn như mọi khi. Dời nhà, di chuyển chỗ ở là chuyện thuờng tình tại Hoa Kỳ. Nhưng đối với tôi, dời nhà đồng nghĩa với giã từ cái vườn thân yêu vàng hoe hoa cải, khóm chanh  cùng cây plum trĩu trái. Cái đáng nhớ cho người kể chuyện là  cây ổi vươn cao nhưng lại đơn điệu, chỉ có một trái duy nhất từng làm cho con gái út của tôi sung sướng và ấm lòng người cha già hàng ngày cặm cụi sau mảnh vườn luyến lưu kỷ niệm.

3612 Bloomsbury way San Jose CA 95132


edit 12.11.2023









chiều vàng cạnh đồi xóm xưa



ĐHL


edit 12.11.2023


=========================== 

CHÚ SÓC ĐEN 


CHÚ SÓC ĐEN QUEN THUỘC CỦA VƯỜN TÔI


VƯỜN TÔI ĐƠN ĐIỆU chẳng có gì quý báu hơn vườn người khác. Nhưng quái lạ chỉ một mình chú sóc đen này cứ lẩn quẩn lanh quanh với mảnh vườn của thân già này.

Chú ta hết nhảy qua mấy khóm táo non mới lên lại mon men tới mấy trái bầu vừa đậu trái. Chú sóc này tinh khôn lắm nó chẳng cần ăn gì của vườn kẻ này nhưng chỉ tội một thứ là chuyên môn bới tung mấy chậu bông để cất "lương thực"

Nó hái và cất không biết bao nhiêu trái óc chó một loại trái hoang không ai ăn được ở tận vườn xóm khá xa về 'tích trữ' trong các chậu bông của tôi vừa nói.
Giờ thì mùa thu đang đến trái cây chín mà nó thích đã hết, chú sóc đen này bắt đầu bới lên để giấu thức ăn của nó.

Cái tội của nó đối với vườn tôi là thế.

Sóc đen nhà ta chẳng thấy có thứ gì 'đáng giá' trong vườn người viết bài này để phá cả. Thay vào đó nó dùng các chậu bông quanh vườn kẻ này làm nơi cất giấu thức ăn cho giống nòi nó.

Khi sóc cất giấu thức ăn tôi chẳng hề thấy. Có thể nó làm rất bí mật do sợ mất phần ăn và thiếu đói khi thu đông về hay chăng. Thật là bí mật chỉ khi nó đào tung các chậu trong vườn, gặm trái óc chó đã trở thành màu đen chạy biến thì tôi mới hay. Miệng gắm một viên tròn trịa, thức ăn dự trữ sóc đen nhà ta bám theo sợi dây điện chay vụn vụt đem đi đâu chẳng biết.

Rất lạ, hình như bầy sóc trong xóm tôi ở biết chia nhau 'địa giới lãnh thổ' nên vườn tôi mấy năm nay chỉ thấy chú sóc đen này lai vãng mà thôi. Thỉnh thoảng người viết còn thấy vài chú sóc màu xám nhạt bình thường nhưng chú này là chú sóc đi lạc, vụt qua rồi chạy đâu mất. Chỉ còn chú sóc đen này xuất hiện thường xuyên.

Nó xuất hiện công khai khi đào lương thực về tổ ăn, bạo dạn đến mức con gái tôi tình cờ chụp hình được rồi chuyển cho ba nó xem.

Nhân tiện có bức hình của tên 'tội phạm' sóc đen trong vườn, kẻ này mới viết vài dòng đến bạn hữu xem chơi.



Trời đã vào thu. Một tuần nữa là đến Tết Trung Thu Quý Mão 2023. Con cháu VN tại San Jose và các nơi khác đều chuẩn bị có đèn trung thu do cha mẹ sắm cho. Chúng chơi hơi sớm, còn 5 hôm nữa mới rằm Trung Thu mà mấy đứa cháu bắt đầu ngán cầm đèn rồi. Không biết chúng ưa gì nữa? do quá nhiều thứ chơi nên cái gì chúng cũng chẳng còn háo hức.
Nhìn ra vườn, chú sóc đen nhà tôi chẳng có gì ngán hay chán cả. Nhịp điệu hoạt động trời ban cho chúng vẫn mãi mãi như thế.

Ngọn gió báo thu ban sáng đã thấy lành lạnh, thời tiết không còn mùa hè nóng bức nữa. Ngoài vườn bông và trái đã hết. Bao ngọn lá bắt đầu ủ rủ chuyển màu cũng là lúc đàn sóc mọi vườn trong xóm tôi ở bắt đầu hoạt động liên tục.

Những trái óc chó trong mùa hạ sang thu đã chín đen héo khô giờ đang được chúng thu về cất giấu trong các chậu, không bao giờ sai chệch vị trí chút nào.

hinh Internet


Từ hình ảnh đó, tôi lại có thêm một kinh nghiệm đó là mỗi khi nhìn bầy sóc đào bới cất giữ thức ăn chính là lúc mùa thu hay tết Trung Thu đang đến ./.

Ngẫu hứng với chú sóc đen vườn tôi
ĐHL

TRUMP CHẲNG CÒN ĐÔNG MINH NÀO KHI ĐÁNH IRAN

  SỰ KIỆN 9/11 VÀ SAI LẦM KHI MỸ GIẾT SADAM HUSEIN  “Iraq continues to flaunt its hostility toward America and to support terror,” President...