Bài dịch từ nguyên gốc
Why the USA May go to War in the
South China Sea
by Ian Ralby, UK
Hoa Kỳ đã sửa soạn cho cuộc chiến Biển Đông trước thời TT Donald Trump. Do tình hình thế giới đang càng ngày càng lộ rõ ý đồ của Trung Cộng. Bài này tuy TS Ian Ralby viết 6 năm trước hiện nay càng lúc càng CHỨNG MINH LÀ HIỆN THỰC.
Dr. Ian
Ralby tốt nghiệp BA về Ngôn Ngữ Học cùng MA về Khoa Thông Tin Đa Văn Hóa tại đại
học Maryland ,Tiến Sĩ Luật Khoa tại William & Mary Law School, TS về Bang
Giao Quốc Tế và TS Khoa Chính Trị cùng bang Giao Quốc Tế tại đại học Cambridge
Anh quốc
bản dịch của Đinh hoa Lư
·
trong bài dịch này người
dịch dùng từ Biển Đông thay cho Biển Nam Trung Hoa và Trung Cộng thay cho Trung Hoa
===========================================
"Dù chúng ta nghĩ cách nào chăng nữa, quyền lợi của Hoa kỳ phải nằm trên chuyện Ukraine hay sự trổi dậy của Nhà Nước Hồi Giáo ISIS tại Trung Đông..."(TS Ian Ralby)
***
(dấu mũi tên đỏ) vị trí của Hàng Không Mẫu hạm Nitmiz diễn tập cùng hàng Không Đổ bộ Makin Island ARG tại Biển Đông vào ngày 13/2/2023
Càng lúc
Trung Cộng càng ra sức diễn tập quân sự hòng ngăn cản sự di chuyển các tàu chiến
Hoa kỳ cùng phi cơ chiến đấu vượt qua các lằn ranh mà Trung Cộng hoạch định trước . Sự ngăn cản này càng lúc càng chẳng
còn gì là bí mật về mối tranh cãi và đối đầu tại Biển Đông; và rõ ràng chúng ta hiểu vấn đề xung khắc này không phải chuyện thông qua trưc giác đơn thuần để hiều về quyền lợi của Hoa kỳ tại đây. Hiện nay thiên hạ đang đặt trọng tâm chú ý vào sự tranh chấp giữa các
quốc gia liên quan gồm Trung Cộng, Việt Nam, Đài Loan, Brunei, Phi cùng Mã Lai về
hiện trạng các quần đảo. Nỗ lực càng lúc càng tăng giữa các quốc gia kể trên
càng làm sự căng thẳng vụt lên cao, bạo động ranh giới và suýt va chạm giữa các
chiến hạm thời gian gần đây không còn giấu diếm sự thù địch . Căn cứ
theo tin của BBC ngày 15/10/2014 thì Hoa kỳ đã diễn tập cho
tình huống chiến tranh xảy ra với Trung Cộng khi tình hình nóng lên cao độ. Tất
cả nói chung không nằm ngoài 1 sự thật về đe dọa do đụng chạm từ các vấn đề rắc
rối do tranh chấp từ quyền đánh cá, khai thác dầu mỏ và làm chủ các
tuyến đường biển. Chúng ta hiểu rằng, các giá trị về kinh tế mà các quốc
gia đang tuyên bố chủ quyền và tranh đấu sẵn sàng đưa đến đối đầu
quân sự, nhất là vài nước đang lồng vào tự hào, cảm tính dân tộc cùng chứng cớ lịch sử để có lợi cho họ.
cuộc diễn tập quân sự của Hải Quân Mỹ tại Biển Đông (18.2.2023) cùng lúc này Hải Quân Trung Cộng loan tin cùng diễn tập tuy không có hình ảnh đang gây lo ngại sự đụng độ hải quân Mỹ-Trung tại vùng biển tranh chấp này
Chúng ta lại hỏi tại sao Hoa Kỳ đang bận rộn về các vấn đề Đông Âu cùng Trung Đông hiện nay lại càng lúc càng có dấu hiệu nghiêng về cuộc chiến ở vùng biển của một quốc gia có liên hệ nhiều về nguồn lợi kinh tế cùng quân sự ? Câu trả lời đích đáng nhất nó liên quan đến tầm hiểu biết cùng biện hộ giải thích quá khác nhau, cùng một điều tối quan trọng trong tất cả các sự khác biệt là các bên chẳng cần chú ý tới điều này. Trong lúc người ta cần hiểu biết về luật hàng hải quốc tế, các điều khoản này lại chẳng ai cần hiểu rõ trong tình huống đối đầu đang âm ỉ gia tăng. Chuyện đơn giản, khi Trung Cộng làm chủ được càng vùng tranh chấp, thì các đường tuyến hải hành của Mỹ sẽ bị khóa, cùng lúc các tuyến bay của phi cơ Mỹ đa số sẽ bị giới hạn tại Biển Đông
Ngoài ra
còn một vài lý do rất rõ, tại sao Hoa Kỳ không muốn Trung Cộng thành công khi đối
đầu về lãnh thổ vùng này. Quyền làm chủ Biển Đông 'không thể chối cãi' mà Trung Cộng tuyên bố, đã trở
thành vấn đề nghị sự cho nội các từ thời cựu TT Barack Obama trong chiến lược "Xoay Trục Về Lại Á
Châu". Còn có thêm sự quan tâm của Hoa Kỳ khi Trung Cộng chủ trương bành trướng tại vùng biển này, khai thác tận dụng tất cả tiềm năng hải sản cùng khoáng sản tại vùng biển này. Hoa Kỳ từng chú trọng hay đặt nặng vấn đề GIẢI QUYẾT ĐỐI ĐẦU hơn để xảy ra chiến tranh. Tuy nhiên, lý thuyết hay chủ trương trên giờ đây lại đưa đến một hậu quả quá sức tệ hại là thực trạng hiện nay Trung Cộng càng gia tăng thô bạo nhiều hành vi quân sự cùng lấn lướt, áp chế trong vùng Biển Đông để
khẳng định quyền làm chủ 'bất khả luận bàn' của họ.
Từ lâu nay, có điều
khá trớ trêu, khi Hoa kỳ không có chân trong Hiệp Nghị Quốc tế Về Luật Biển của LHQ (U.N. Convention on the Law of the Sea-UNCLOS)- lý do tối quan trọng từng được ký kết- song le lại khuyến khích Trung Cộng một
nước có chân trong UNCLOS phải tuân thủ các điều khoản trong hiệp nghị đó? Hoa
kỳ công nhận đa số điều khoản của UNCLOS chỉ là một luật quốc tế có tính tập
quán (customary) nên tự nó không đủ thẩm quyền lên Tòa Án Quốc tế về Luật Biển (ITLOS) để kêu
gọi sự giải quyết những đối đầu tại Biển Đông hiện nay.
Hoa Kỳ biết căn bản về luật hệ thống hàng hải quốc tế công nhận bởi điều luật UNCLOS [1]
có ý nghĩa đối với quyền lợi của Hoa Kỳ tại Biển Đông. Tranh tụng về tự do lưu
thông trên biển, thật ra đều có cả ngàn năm rồi. Một mặt, nhiều người
bênh vực cho quyền tàu bè lưu thông tự do khắp nơi trên thế giới này, mặt khác
các quốc gia hiện nay lại tìm kiếm chủ quyền lãnh hải, giám sát các vùng biển
tiếp cận nước họ hòng kiểm soát các nguồn tài nguyên hải sản tại các vùng biển
xa bờ.
UNCLOS từng quy định chủ quyền hoàn toàn xa bờ 12 hải lý, và từ giới
hạn 12 hải lý này ra đến 200 hải lý lại là vùng đặc quyền kinh tế (Exclusive Economic Zone- EEZ). Các quốc
gia có đặc quyền EEZ đều có quyền khai thác kiểm soát hải sản khoáng sản trong
vùng. Căng thẳng phát sinh từ Hoa Thịnh Đốn và Bắc Kinh khiến người ta lo ngại về
cách giải thích đúng nhất về các luật lệ căn bản của UNCLOS.
Theo cách 'diễn dịch' của Trung Cộng về UNCLOS, thì họ không tin các nguyên tắc căn
bản về tự do hải hành áp dụng cho các tàu chiến hay phi cơ quân sự bay ngang
qua vùng đặc quyền kinh tế EEZ. Đó là lý do họ ngăn cấm các tàu bè hải
quân kể cả Ấn Độ có quyền ngang qua vùng EEZ, điều này đưa ra một vấn đề nếu họ
thắng thế trong cuộc tranh chấp chủ quyền các quần đảo hiện nay tại Biển Đông
thì sao? Cùng lúc họ tố cáo rằng các cuôc thao dượt quân sự của Mỹ bao gồm các
phi cơ thám sát khảo cứu hải dương (có ích trong chiến thuật chống tàu ngầm) và
các hoạt động nào khác trong vùng EEZ của Trung Hoa đều "vi phạm luật lệ của
UNCLOS"? Chúng ta chưa quên gần đây, vào tháng 9 năm 2014 có một tai nạn
suýt va chạm nhau giữa phi cơ do thám của Hải Quân Mỹ cùng thái độ hung hăng của
một phi cơ tiêm kích Trung Cộng. Chuyện này lộ rõ Trung Cộng muốn tuyên bố chủ quyền
200 hải lý EEZ ngay cả xung quanh các quần đảo đang tranh chấp tại Biển Đông.
Tuy
nhiên, bộ luật biển UNCLOS chưa bao giờ nói rõ về các quyền này. Vì UNCLOS
không đề câp gì về chuyện hoạt động của tàu chiến trong vùng EEZ ngoại trừ vài phần
giới hạn tàu chiến trong vùng biển chủ quyền lảnh thổ. Đây là lý do mà Hoa kỳ
giải thích rằng không có điều gì ngăn tàu chiến và phi cơ quân sự của Mỹ trong
vùng EEZ được. Trung Cộng lại hoàn toàn tuyên bố chủ quyền hoàn toàn trong vùng
EEZ- 200 hải lý. Nếu thế, điều xảy ra khi Trung Cộng thắng lợi trong việc tranh
chấp biển đảo tại Biển Đông, Hoa kỳ phải chịu sự cho phép của Trung Cộng hầu hết
các vùng tại vùng biển này. Từ quan điểm quá chiến lược này, Hoa kỳ không thể
nào chịu thua để mất đi sự tự do trên hải lộ huyết mạch nối Thái bình Dương và
Ân Độ Dương như đã nêu.
Hoa kỳ rất
muốn ngăn chận Trung Cộng bành trướng lãnh thổ, phòng ngừa họ nạo vét
thêm nhiều nguồn tài nguyên phong phú, cũng như chận lại ảnh huởng bá quyền của Bắc Kinh. Một trong các
lý do chính yếu trong sự căng thẳng giữa hai cường quốc này là sự đối đầu về
cách diễn dịch bộ luật UNCLOS, cũng là mối đe dọa tiềm tàng sẽ nổ ra cuộc đối
đầu quân sự giữa hai cường quốc thế giới đó.
Tự do hải hành của các tàu chiến Mỹ
cũng như tự do bay của các chiến đấu cơ Mỹ tại Biển Đông đủ là một yếu tố chiến
lược bắt buộc Mỹ phải chuẩn bị một cuộc chiến để giành lại cho kỳ được. Dù chúng ta nghĩ
cách nào chăng nữa, quyền lợi của Hoa kỳ phải nằm trên chuyện Ukraine hay sự trổi
dậy của Nhà Nước Hồi Giáo ISIS tại Trung Đông. Cuối cùng, đây là lý do tại sao
Hoa Kỳ đang chuẩn bị chiến tranh cho sự tranh chấp về một bộ luật hàng hải mà
thực chất họ chẳng ký tên vào./.
By
phụ chú
(1) UNCLOS:
Hoa Kỳ đã tham gia Hội nghị lần thứ ba của Liên hiệp quốc về Luật Biển, diễn ra từ năm 1973 đến năm 1982 và đã công nhận (recognize) hiệp ước quốc tế được gọi là Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) . Hoa Kỳ cũng tham gia vào các cuộc đàm phán tiếp theo về sửa đổi hiệp ước từ năm 1990 đến năm 1994. UNCLOS có hiệu lực từ năm 1994. Mặc dù hiện nay Hoa Kỳ có công nhận UNCLOS là một hệ thống luật theo tập quán quốc tế (customary), nhưng Quốc Hội Hoa Kỳ vẫn chưa phê chuẩn (ratify).
hình phụ trang
tàu thám sát Mỹ Impeccable từng bị 5 tàu Trung Hoa vây hãm tại vùng biển quốc tế ngày 8 tháng 3 / 2009 , theo Ngũ giác Đài tố cáo
vào ngày 19 tháng 8 năm 2014 một chiến đấu cơ J 11 Trung Hoa cũng bay xẹt ngang rất nguy hiểm cho chiếc do thám hải quân Mỹ cách đảo Hải Nam chỉ 135 dặm
